W grobowcu Seyitömer znaleziono jadeitową cylindryczną pieczęć sprzed 4400 lat

W trakcie prac archeologicznych prowadzonych na terenie grobowca Seyitömer, który znajduje się w pobliżu miasta Kütahya w zachodniej Turcji, naukowcy odkryli jadeitową cylindryczną pieczęć. Jak wynika z datowania przeprowadzonego przez archeologów znalezisko to pochodzi z czasów epoki żelaza – tak jak cały kompleks archeologiczny.

Jadeitowa cylindryczna pieczęć z Seyitömer Höyük

Stanowisko archeologiczne Seyitömer Höyük (pol. grobowiec Seyitömer) znajduje się w prowincji Kütahya, na Wyżynie Anatolijskiej, w zachodniej Turcji. Miejsce to jest położone niedaleko miasta Seyitömer oraz w odległości 350 km od Stambułu. Obszar ten stanowił pomost łączący świat mezopotamski oraz śródziemnomorski. Obecnie trwające w tym miejscu prace archeologiczne nie stanowią jednych z pierwszych sezonów wykopalisk w Seyitömer, gdyż te są realizowane w tym miejscu od 1989 r. Na czele zespołu prowadzącego najnowsze badania stoi dr Sevgi Gurdal z Muzeum Kutahya, a wsparcia udziela mu turecki konglomerat z branży budowlanej i energetycznej Çelikler Holding.

W skład grupy badawczej wchodzi 25 archeologów oraz 50 robotników tureckiego przedsiębiorstwa. Na teren wykopalisk wybrano dokładnie obszar, gdzie wcześniej odkryto zabytki związane z produkcją ceramiki, z czego większość z tych artefaktów pochodziła z okresu wczesnej epoki żelaza przypadającej na lata od 3000 do 2000 r. p.n.e. Najnowsze prace archeologiczne w Seyitömer Höyük trwają od maja 2024 r. Dr Sevgi Gurdal w trakcie rozmowy z korespondentem tureckiej państwowej agencji prasowej AA powiedział, że aktualne wykopaliska na wzgórzu obejmują warstwy pochodzące ze środkowej i wczesnej epoki brązu, informuje portal „Arkeonews„.

Unikatowy skarb archeologiczny

Ekspert w rozmowie z mediami podkreślił także, że jednym z najważniejszych znalezisk sezonu wykopaliskowego w Seyitömer w 2024 r. była cylindryczna pieczęć sprzed 4400 lat. Artefakt zidentyfikowano w warstwie datowanej na wczesną epokę brązu II okresu. „Cylindryczne pieczęcie pojawiły się po raz pierwszy w Mezopotamii w połowie IV tysiąclecia p.n.e. Z czasem za pośrednictwem szlaków handlowych rozprzestrzeniły się zarówno na Anatolię, jak i pozostałe części świata. Znalezisko to jest szczególnie ważne, gdyż jest to najstarsza tego typu pieczęć jaką odkryto w zachodniej Anatolii” – stwierdził dr Sevgi Gurdal.

Same starożytne cylindryczne pieczęci są regularnie odkrywane w Turcji. Jak stwierdził Sevgi Gurdal, w 2023 r. podczas wykopalisk w starożytnej Troi, której ruiny są położone w prowincji Çanakkale w zachodniej Anatolii, archeolodzy znaleźli dwie cylindryczne pieczęci pochodzącego z tego samego okresu. Jedna z nich była wykonana z wypalonej gliny, a druga z niebieskiego kamienia feldspatowego.  Jeśli chodzi o najnowszą pieczęć cylindryczną, którą zidentyfikowano w grobowcu Seyitömer, to jak wykazały badania wykonano ją z jadeitu – minerału, który w najbardziej znanej zielonej formie jest rzadko spotykany w Turcji. Chociaż jadeit występuje w Anatolii, to najczęściej w formie koloru fioletowego, natomiast minerał ten w bardziej znanym wydaniu koloru zielonego jest już rzadko spotykany. Jego większe pokłady znajdują się jedynie w obszarze

Dr Sevgi Gurdal stwierdził, iż znaleziona w Seyitömer jadeitowa cylindryczna pieczęć świadczy o tym, że w epoce żelaza na obszarze tym zachodził międzynarodowy handel oraz przebiegały przez niego dalekosiężne szlaki handlowe. W przekonaniu eksperta w miejscu tym dochodziło także do interakcji międzykulturowych na szerszą skalę. „Jest to niezwykle ważne znalezisko, ponieważ artefakt ten wykonano pod wpływem różnych kultur zewnętrznych i wyprodukowano z kamienia występującego w tym regionie” – powiedział specjalista w zakresie archeologii. Jadeitową cylindryczną pieczęć odkryto w ścianie budowli architektonicznej z okrągłymi perforacjami i ozdobną powierzchnią wykonaną w motywie klatki.

Marcin Jarzębski