Toul
Fot. INRAP.

W Toul odkryto monumentalny starożytny blok. Przedstawia rzymski podbój Galii

W trakcie prac budowlanych prowadzonych w Toul w północno-wschodniej Francji odkryto wykonany w stylu korynckim blok rzeźbiony, który stanowił część belkowania monumentalnego budynku pochodzącego z czasów rzymskich. Jak podkreślili archeolodzy, znalezisko to jest wyjątkowe z uwagi na to, że jest to pierwszy zabytek architektoniczny w stylu korynckim o takiej wielkości, jaki został do tej pory znaleziony w Toul.

W położonym w północno-wschodniej Francji mieście Toul od marca 2024 r. realizowany jest zakrojony na szeroką skalę projekt budowy sieci ciepłowniczej – będącej systemem podziemnych rur, które pompują ciepłą wodę, dzięki czemu nie ma potrzeby stosowania pojedynczych kotłów lub grzejników elektrycznych w każdym budynku. Operacja obejmowała otwarcie kilku odcinków wykopów pod montaż przyszłej sieci ciepłowniczej, która ma powstać na obszarze o łącznej długości 2 km do listopada 2024 r. Nie spodziewano się jednak, że ważnym skutkiem tych prac budowlanych okaże się dokonanie monumentalnego odkrycia archeologicznego, informuje portal „Arkeonews„.

Korzenie miasta Toul sięgają czasów starożytnych. Zostało ono założone w drugiej połowie I wieku p.n.e. po podboju Galii przez Juliusz Cezara. Jego lokacja nie była przypadkowa, gdyż w miejscu w którym znajdowało się antyczne Toul, zwane wówczas pod nazwą Tullum Leucorum, krzyżowały się ważne szlaki handlowe przechodzące przez ten region Republiki Rzymskiej, a następnie Imperium Rzymskiego. Nie bez znaczenia było także położenie u zbiegu Mozeli i rzeczki Ingressin. Jak wynika z komunikatu prasowego francuskiego Narodowego Instytutu Prewencyjnych Badań Archeologicznych (INRAP) ten ośrodek miejski rozwijał się stale od momentu założenia aż do XIX wieku.

W trakcie prac budowlanych w kwietniu w Toul odkryto jeden z zabytków pochodzących z najstarszego okresu w historii tego ośrodka miejskiego. Odkopano wówczas fragment wiekowego muru o grubości lekko ponad 2 metrów, a także drugi murowany mur, który w przeciwieństwie do pierwszego uległ znaczącemu zniszczeniu i pozostały z niego głównie gruzy. Nieopodal tej drugiej struktury na badaczy czekało jeszcze bardziej niezwykłe znalezisko w postaci kamiennego bloku.

Archeolodzy są przekonani, że blok ten stanowił niegdyś część monumentalnego budynku wzniesionego w stylu korynckim, ale w pewnym momencie późniejszej historii uległ on najwidoczniej zniszczeniu i jego fragmenty zostały wykorzystane do budowy muru obronnego. Jak dowodzą specjaliści odkryty blok białego wapienia był sporym fragmentem misternie rzeźbionego belkowania tej zaginionej wspaniałej konstrukcji. Jeśli chodzi o jego wymiary, to ma on 1,2 metra szerokości, 0,5 metra wysokości, a waży prawie równo 400 kg. Przed rozbiciem na mniejsze części był on prawdopodobnie dużo większy.

Charakteryzuje się on dwoma wyszukanymi modylionami, które były używane w architekturze antycznej jako rodzaj wspornika pod gzymsem lub dachem. Miały one kształt leżącej konsoli ozdobionej liśćmi akantu. Ta roślinna dekoracja występuje również w przypadku tej struktury – w tym w wersji zielonego człowieka, jak określa się element architektoniczny przedstawiający ludzką twarz okrytą liśćmi lub rosnącymi z jej ust pnączami. Pomiędzy modylionami znajdują się dwie prostokątne metopy, będącymi prostokątnymi płytami umieszczanymi pomiędzy tryglifami we fryzie. Jedna z nich jest wyrzeźbiona w kształcie tarczy, a druga zawiera motyw ikonograficzny spotykany na lokalnych monetach galijskiego plemienia Leuców z I wieku p.n.e.

Blok ten jest złamany na obu końcach, co najprawdopodobniej jest wynikiem jego uszkodzenia, wtedy kiedy został oderwany od starego budynku i ponownie użyty przy budowie muru obronnego. Jedna z nich jest wyrzeźbiona w kształcie tarczy, a druga zawiera motyw ikonograficzny spotykany na lokalnych monetach galijskiego plemienia Leuców z I wieku p.n.e. Pomiędzy tymi artystycznymi rzeźbami wyryto bardziej brutalny obraz. Na tym reliefie odcięta głowa Gala, z pustym okiem, spoczywa na czymś, co zostało zidentyfikowano jako rzymski miecz. Archeolodzy twierdzą, że obraz wyraźnie przedstawia zwycięstwo Rzymian nad ludem galijskim w północno-wschodniej Francji.

Archeolodzy twierdzą, że dzieło to wyraźnie przedstawia zwycięstwo Rzymian nad ludem galijskim w północno-wschodniej Francji. Chociaż duże mauzoleum znajdujące się na północ od Trewiru ma belkowanie o podobnych cechach, wyszukana dekoracja i rozmiar tego bloku sugerują, że był on częścią monumentalnego budynku publicznego. Porównywalne przykłady z II wieku n.e. można zobaczyć na fasadach świątyń, teatrów, łaźni, łuków triumfalnych i bram. Odkopany blok został umieszczony w tymczasowym magazynie w siedzibie INRAP w Metz. Zostanie on oczyszczony, zakonserwowany i zbadany, zanim ostatecznie trafi na wystawę w Muzeum w Toul.

Marcin Jarzębski

SUBSKRYBUJ „GAZETĘ NA NIEDZIELĘ” Oferta ograniczona: subskrypcja bezpłatna do 31.10.2024.

Strona wykorzystuje pliki cookie w celach użytkowych oraz do monitorowania ruchu. Przeczytaj regulamin serwisu.

Zgadzam się