Zachowanie zwierząt zainspirowało rój autonomicznych dronów
Na nocnym niebie Budapesztu rój 100 autonomicznych dronów porusza się w zsynchronizowanych wzorach, naśladując zbiorowe zachowanie zwierząt.
Niezwykły pokaz jest zwieńczeniem ponad dekady badań prowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu Eötvös Loránd na Węgrzech, którzy wierzą, że ta zmiana może na nowo zdefiniować loty bezzałogowe. Badając ruchy gołębi, dzikich koni i innych zwierząt, naukowcy stworzyli algorytmy, które pozwalają dronom podejmować decyzje w czasie rzeczywistym, nawigować autonomicznie i koordynować zadania bez scentralizowanej kontroli.
Według badacza Boldizsára Balázsa, piękno danej technologii polega na jej podobieństwie do naturalnego zachowania roju. Drony nie potrzebują skomplikowanych projektów, aby urzekać. Ich zsynchronizowane ruchy, kierowane przez algorytmy inspirowane zwierzętami, przywołują na myśl elegancję natury. W przeciwieństwie do wstępnie zaprogramowanych dronów używanych do pokazów świetlnych lub usług dostawczych, autonomiczne drony działają niezależnie. Starszy badacz Gábor Vásárhelyi opisuje daną zdolność jako decentralizację, w której kontrola naziemna może zostać całkowicie usunięta po przypisaniu dronom ich zadań. „Drony będą w stanie robić to, co muszą, po prostu komunikując się ze sobą” – powiedział.
Implikacje danej technologii wykraczają daleko poza społeczność naukową. Naukowcy przewidują skalowanie swojego algorytmu w celu zarządzania rojami do 5000 dronów, umożliwiając postęp w takich dziedzinach jak meteorologia, geodezja i dostawa towarów. Na przykład, drony mogłyby zoptymalizować opryskiwanie upraw w rolnictwie, zapewniając precyzję przy jednoczesnym zmniejszeniu ilości odpadów. W miarę jak bezzałogowe statki powietrzne stają się coraz bardziej powszechne, zdecentralizowane algorytmy roju mogą również przekształcić systemy kontroli ruchu lotniczego, zarządzając gęstym ruchem lotniczym z wydajnością i bezpieczeństwem.
Podczas gdy potencjalne korzyści płynące z autonomicznych dronów są ogromne, obawy dotyczące ich niewłaściwego wykorzystania pozostają znaczące. Naukowcy Anna Konert i Tomasz Balcerzak z Uczelni Łazarskiego w Polsce zwracają uwagę na ryzyko związane z zastosowaniami wojskowymi. Autonomiczne drony zdolne do śmiercionośnych działań mogą obniżyć psychologiczne bariery przed rozpoczęciem konfliktu, potencjalnie eskalując wojny. Ponadto odpowiedzialność staje się niejasna, gdy decyzje przechodzą od ludzkich operatorów do maszyn, co rodzi pytania natury etycznej i prawnej.
Obawy nie są bezpodstawne. W erze szybkiego postępu technologicznego możliwość zhakowania dronów lub wykorzystania ich przez złośliwe podmioty stanowi poważne zagrożenie. Balcerzak i Konert ostrzegają, że takie niewłaściwe użycie może prowadzić do katastrofalnych konsekwencji, zwłaszcza jeśli grupy terrorystyczne lub nieuczciwe państwa uzyskają dostęp do technologii autonomicznych dronów. Decydenci polityczni i naukowcy muszą zająć się tymi zagrożeniami, aby zapewnić odpowiedzialny rozwój i wdrażanie tej potężnej technologii.
Innowacja węgierskiego zespołu stanowi przykład tego, w jaki sposób spostrzeżenia natury mogą inspirować transformacyjne technologie. Naśladując sposób, w jaki zwierzęta unikają kolizji i poruszają się spójnie, drony wykazują poziom autonomii, który może zrewolucjonizować przemysł. Ich zdecentralizowany system komunikacji zapewnia zdolność adaptacji i wydajność, cechy, które są coraz bardziej cenne, ponieważ niebo staje się coraz bardziej zatłoczone bezzałogowymi pojazdami.
Podobne postępy zaobserwowano w innych dziedzinach. Na przykład roje robotów inspirowane koloniami mrówek zostały wykorzystane w logistyce magazynowej, umożliwiając szybsze i bardziej wydajne operacje. W biologii morskiej, ławice ryb wpłynęły na projekty podwodnych dronów do eksploracji głębin oceanu. Przykłady te podkreślają potencjał biomimikry w rozwiązywaniu złożonych problemów i przesuwaniu granic technologicznych.
Naukowcy z Uniwersytetu Eötvös Loránd nadal udoskonalają swoje algorytmy, dążąc do zwiększenia skalowalności i precyzji. Ich praca nie tylko pokazuje możliwości technologii autonomicznych dronów, ale także przypomina o odpowiedzialności etycznej związanej z innowacjami. Od poprawy praktyk rolniczych po decentralizację systemów ruchu lotniczego, zastosowania tej technologii są rozległe i zróżnicowane. Jednak, podobnie jak w przypadku wszystkich potężnych narzędzi, należy dokładnie rozważyć ich rozwój, aby zapewnić korzyści dla ludzkości przy jednoczesnym ograniczeniu ryzyka.
Rój dronów z gracją poruszających się po niebie nad Budapesztem symbolizuje harmonijne połączenie natury i technologii. Odkrycie pozwala spojrzeć w przyszłość, w której autonomiczne systemy inspirowane światem przyrody zwiększają nasze możliwości i przekształcają branże, jednocześnie wywołując krytyczne dyskusje na temat ich etycznego wykorzystania.
Szymon Ślubowski
