Astronomowie zbadali gwiazdę EC 19529-4430

Korzystając z Southern African Large Telescope (SALT), astronomowie przeprowadzili obserwacje niedawno wykrytej ekstremalnie helowej gwiazdy, oznaczonej jako EC 19529-4430. Badania wykazały, że jest to najbardziej ubogi w metale obiekt tego typu.

Jak tłumaczą astronomowie, gwiazdy ekstremalnie helowe (EHe) to supergwiazdy znacznie większe i gorętsze od Słońce, ale przy tym mniej masywne. Są prawie pozbawione wodoru, co jest niezwykłe, ponieważ jest to najobficiej występujący pierwiastek chemiczny we Wszechświecie.

EHe charakteryzują się stosunkowo ostrymi i silnymi liniami neutralnego helu, co zdaniem badaczy wskazuje na niski ciężar powierzchniowy i atmosferę zdominowaną przez ten pierwiastek. Oprócz helu, gwiazdy te zawierają również znaczne ilości węgla, azotu i tlenu. Pierwsza gwiazda ekstremalnie helowa została wykryta w 1942 roku.

Jak opisują naukowcy, EC 19529-4430 to niedawno odkryta gwiazda EHe w halo galaktycznym, znajdująca się w odległości około 15 500 lat świetlnych od Ziemi. Jej efektywna temperatura wynosi około 18 200 stopni Celsjusza, a jej powierzchnia wydaje się składać głównie z helu przetworzonego z węgla, azotu i tlenu (CNO).

Astronomowie z Armagh Observatory and Planetarium w Armagh w Wielkiej Brytanii, pod kierownictwem Jeffery’ego Simona postanowili dokładnie zbadać EC 19529-4430, aby lepiej zrozumieć naturę tego obiektu. W tym celu wykorzystali spektrograf wysokiej rozdzielczości SALT (HRS) i spektrograf Roberta Stobiego (RSS). Badanie zostało opisane w serwisie arXiv.

Obserwacje SALT wykazały, jak wskazują badacze, że EC 19529-4430 ma efektywną temperaturę 20 400 stopni Celsjusza i ogólną metaliczność na poziomie -1,3 dex. Badanie potwierdziło, że powierzchnia gwiazdy składa się głównie z helu przetworzonego z pierwiastków CNO. Astronomowie wskazali również, że obiekt należy do halo galaktycznego, co jest zgodne z jej niską ogólną metalicznością, i znajduje się na orbicie wstecznej. Badacze dodali, że do tej pory nie zidentyfikowano żadnych pulsacji tej gwiazdy.

EC 19529-4430 jest zdaniem astronomów, najbardziej ubogą w metale gwiazdą EHe wykrytą do tej pory. Oraz jest to również najchłodniejsza znana gwiazda EHe uboga w węgiel i bogata w azot. Badacze przypuszczają, że obiekt powstał najprawdopodobniej przez połączenie się dwóch helowych białych karłów.

„Najbardziej prawdopodobne jest, że EC 19529-4430 powstała w wyniku połączenia się dwóch białych karłów helowych, które same uformowały się jako układ podwójny około 11 miliardów lat temu” – podsumowują naukowcy.

Emil Gołoś