Czy starożytni Egipcjanie wiedzieli skąd pochodzą meteoryty?

„Faraon Unis chwyta niebo i rozłupuje jego żelazo” – te zdanie, wyryte jako hieroglify na ścianie piramidy sprzed ponad 4 tysięcy lat zaintrygowało archeologów. Sugeruje ono, że mieszkańcy antycznego Egiptu mogli zdawać sobie sprawę z tego, że meteoryty trafiły na ziemie z przestrzeni kosmicznej.

Co znaczące, wyprzedziliby tym samym inne regiony świata (w tym Europę), gdzie prawda o meteorach została odkryta kilka tysięcy lat później. Niestety, ich wiedza miała powoli zostać zapomniana, zachowawszy się tylko w ludowych przypowieściach. Prawdziwe pochodzenia skał z kosmosu miało więc pozostać nieznane aż do XVIII wieku.

Badacze wskazują, że starożytny Egipt był jedną z kolebek antycznej astronomii. Ta nauka, częściej kojarząca się z dokonaniami ludów Mezopotamii czy półwyspu Greckiego, kwitła również w Egipcie. Ale, w przeciwieństwie do tych kultur, egipska astronomia nie była oparta na „czystej” matematyce. Egipcjanie woleli przedstawiać ciała niebieskie i kosmos w sposób rytualny, mitologiczny wręcz.

Tak traktowali chociażby stal pochodzącą z meteorytów, która była wykorzystywana zanim odkryto metodę odlewu stali. Egipcjanie już wtedy wiedzieli, że skały z których pozyskiwali ten surowiec trafiły na ziemie z kosmosu. Świadczy o tym nazwa, która nadawali temu fenomenowi. „Stal z nieba” – ta nazwa nie pozostawia złudzeń. Społeczeństwo starożytnego Egiptu było świadoma skąd pochodzi ich pierwsza stal.

Co więcej, surowiec z kosmosu przez wiele wieków był tematem rytualnych pieśni oraz obrzędów. Najwcześniejsze znane egipskie wzmianki o żelazie z kosmosu pochodzą z Tekstów Piramid – zbioru inskrypcji wyrytych na wewnętrznych ścianach piramid, w których niegdyś znajdowały się ciała egipskich królów i królowych sprawujących władzę od V do VIII dynastii, około 4100-4400 lat temu. Obejmujące różne style mówione i pisane Teksty Piramid prawdopodobnie były liturgiami pogrzebowymi. Kapłani odprawiali je, aby pomóc zmarłemu członkowi rodziny królewskiej dostać się do życia pozagrobowego w niebie.

Te inskrypcje dostarczają badaczom informacje o tym, jak Egipcjanie rozumieli wszechświat. Twórcy Tekstów Piramid przedstawili niebo jako żelazną misę zawierającą wodę, której kawałki mogą spaść na Ziemię w postaci meteorytów lub deszczu.

Maciej Bzura