Sonda Juno uchwyciła Europę, księżyc Jowisza

Obrazy z kamery światła widzialnego JunoCam na pokładzie sondy kosmicznej NASA Juno, przedstawiają lodową skorupę księżyca Jowisza Europy.

Jak zaznaczają astronomowie z NASA, 29 września 2022 r. sonda Juno dokonała najbliższego przelotu nad Europą, zbliżając się na odległość 355 km od zamarzniętej powierzchni księżyca. Zdjęcia wykonane przez JunoCam są pierwszymi obrazami Europy w wysokiej rozdzielczości od czasu ostatniego przelotu Galileo w 2000 roku. Obrazy wykonane przez sondę Juno zostały opublikowane w czasopiśmie Planetary Science Journal.

Ścieżka lotu Juno nad Europą umożliwiła obrazowanie w pobliżu równika księżyca. Analizując dane, naukowcy z NASA, odkryli, że wraz z oczekiwanymi blokami lodu, ścianami, skarpami, grzbietami i rynnami, kamera uchwyciła również nieregularnie rozmieszczone zagłębienia o stromych zboczach o szerokości od 20 do 50 kilometrów. Przypominają one, zdaniem badaczy, duże owalne doły, które wcześniej znaleziono na zdjęciach z innych miejsc na Europie.

Astronomowie uważają, że pod lodową powierzchnią Europy znajduje się gigantyczny ocean, a uchwycone cechy powierzchni zostały powiązane z „prawdziwą wędrówką polarną”, teorią, zakładającą, że zewnętrzna lodowa skorupa Europy jest zasadniczo swobodnie pływająca i porusza się.

„Prawdziwa wędrówka polarna występuje, gdy lodowa skorupa Europy jest odłączona od jej skalistego wnętrza, co powoduje wysoki poziom naprężeń na skorupie, co prowadzi do przewidywalnych wzorów pęknięć. To pierwszy raz, kiedy te wzory pęknięć zostały zmapowane na półkuli południowej, co sugeruje, że wpływ prawdziwej wędrówki polarnej na geologię powierzchni Europy jest większy niż wcześniej zidentyfikowano” – mówi Candy Hansen z Planetary Science Institute w Tucson.

Zdjęcia JunoCam o wysokiej rozdzielczości zostały również wykorzystane do zmiany klasyfikacji wcześniej widocznego elementu powierzchni z mapy Europy.

„Krater Gwern już nie istnieje. To, co kiedyś uważano za krater uderzeniowy o szerokości około 20 kilometrów – jeden z niewielu udokumentowanych kraterów uderzeniowych Europy – tak naprawdę jest przecinającymi się grzbietami, które utworzyły owalny cień” – twierdzi Hansen.

Obrazy z Juno, zdaniem badaczy wskazują również, że lodowa skorupa Europy może ustępować w miejscach, w których pod powierzchnią znajdują się kieszenie solanki z podpowierzchniowego oceanu. Zdjęcia pozwoliły wyróżnić złożone cechy powierzchni, ujawniając skomplikowane sieci przecinających się grzbietów i ciemne plamy z potencjalnych pióropuszy pary wodnej. Jedna intrygująca cecha, która obejmuje obszar 37 kilometrów na 67 kilometrów, została nazwana przez zespół „the Platypus – dziobak” ze względu na swój kształt.

Około 50 kilometrów na północ od Platypusa znajduje się zestaw podwójnych grzbietów otoczonych ciemnymi plamami podobnymi do cech znalezionych w innych miejscach na Europie, które naukowcy uznali za osady pióropuszy kriowulkanicznych.

Emil Gołoś