SN 2023adsy – nowa supernowa typu Ia

Korzystając z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST), astronomowie odkryli nową supernową. Oznaczona jako SN 2023adsy, gwiezdna eksplozja jest najodleglejszą supernową typu Ia, jaką do tej pory wykryto.

Jak podkreślają naukowcy, supernowe (SNe) to potężne i jasne eksplozje gwiazd. Są one ważne dla badaczy, ponieważ oferują istotne wskazówki dotyczące ewolucji gwiazd i galaktyk. SNe są podzielone na dwie grupy w oparciu o ich widma atomowe – typ I (brak wodoru w ich widmach) i typ II (pokazujące linie widmowe wodoru). Supernowe typu Ia (SN Ia), jak tłumaczą astronomowie, występują w układach podwójnych, w których jedna z gwiazd jest białym karłem.

SN 2023adsy została początkowo zidentyfikowana przez badaczy w 2023 roku jako obiekt przejściowy w galaktyce JADES-GS+53.13485-27.82088, przy przesunięciu ku czerwieni wynoszącym 2,9. Dalsze obserwacje obiektu wskazywały, że może to być supernowa typu Ia.

Astronomowie ze Space Telescope Science Institute (STScI), pod kierownictwem Justina R. Pierela z STScI potwierdzili wcześniejsze założenia. Badanie zostało opisane w serwisie arXiv.

Zdaniem naukowców, uzyskane obrazy pokazują, że SN 2023adsy jest bardzo czerwona, co może być spowodowane znacznym tłumieniem pyłu z galaktyki-gospodarza JADES-GS+53.13485-27.82088. Jednak galaktyka ta ma stosunkowo niską masę, metaliczność i ekstynkcję (suma procesów pochłaniania i rozpraszania światła w przestrzeni międzygalaktycznej przez znajdującą się tam materię), co wskazuje zdaniem astronomów, że SN 2023adsy może być wewnętrznie czerwona.

Badanie wykazało, że SN 2023adsy wykazuje silne linie widmowe zjonizowanego wapnia (Ca II) w swoim widmie. Naukowy oszacowali jej prędkość na około 19 tysięcy km/s i jak stwierdzili – jest to stosunkowo wysoka prędkość w porównaniu z ogólną populacją znanych SNe Ia. Badacze podkreślają, że SN 2023adsy jest jaśniejsza niż ogólna populacja bogatych w wapń SNe Ia o niskim przesunięciu ku czerwieni.

Astronomowie twierdzą, że potrzebne są dalsze odkrycia tego rodzaju obiektów, by potwierdzić czy SN 2023adsy, jest wyjątkowa i posiada właściwości odstającą wśród populacji SNe Ia, czy też zmieniają się one znacząco wraz z przesunięciem ku czerwieni.

„Większa próbka odległych SNe Ia jest wymagana, aby określić, czy charakterystyka populacji SNe Ia z wysokim przesunięciem ku czerwieni rzeczywiście różni się od ich odpowiedników w niskim, oraz aby potwierdzić, że znormalizowane jasności pozostają stałe wraz z zwiększeniem oddalenia” – podsumowują naukowcy.

Emil Gołoś