Naukowcy poznali lepiej kwazar Zwicky 1
Astronomowie po raz pierwszy zmapowali emisje gazu z jednego z najbliższych Ziemi kwazarów – Zwicky 1. Badania te pomogą lepiej zrozumieć te niezwykłe obiekty.
Kwazary to jasne jądra galaktyk zasilane przez supermasywną czarną dziurę znajdującą się w ich centrum. Naukowcom z SRON Netherlands Institute for Space Research, udało się uchwycić emisje gazu (wypływy) w I Zwicky 1, pobliskim kwazarze, aby zmapować jego system obłoków wydmuchiwanych z prędkością od dziesiątek do tysięcy kilometrów na sekundę. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie Astronomy & Astrophysics.
Większość galaktyk, w tym nasza Droga Mleczna, posiada w swoim centrum supermasywną czarną dziurę. Zazwyczaj ważą one miliony mas Słońca. Wiele z nich czai się w czerni kosmosu, niewiele zdradzając. Niektóre z nich mają jednak duże pokłady materii w swoim sąsiedztwie, którymi mogą się żywić. To sprawia, że centralny region staje się świetlistą latarnią, przyćmiewającą całą galaktykę-gospodarza.
Biorąc pod uwagę ich niewielkie rozmiary i dużą odległość od Ziemi, zdaniem badaczy, aktywne jądra galaktyk wyglądają jak jasne kropki, podobnie jak gwiazdy znajdujące się w Drodze Mlecznej. Z tego powodu zostały one sklasyfikowane jako obiekty quasi-gwiazdowe (kwazary).
Większość kwazarów znajduje się w odległym, wczesnym Wszechświecie, ale I Zwicky 1, jak wskazują naukowcy, jest stosunkowo blisko, w odległości mniejszej niż miliard lat świetlnych od Ziemi. Pozwala to astronomom lepiej poznać ekstremalne warunki panujące w tych niezwykłych obiektach.
Naukowcy ze SRON Netherlands Institute for Space Research po raz pierwszy zmapowali jego wypływy – emisję materii. Korzystając z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, poznali właściwości czterech wypływów zjonizowanych obłoków gazu, wydmuchiwanych z prędkościami 60, 280, 1950 i 2900 kilometrów na sekundę.
„I Zwicky 1 jest wyjątkowy pod względem swoich właściwości. Inne kwazary mają podobne wypływy, ale ten znajduje się w dobrej pozycji do obserwacji. Nasz kąt widzenia, szerokość linii w widmie pozwala nam go uchwycić. To pozwala nam zagłębić się w jego procesy. Stworzyliśmy obraz ruchów zjonizowanego gazu w kwazarze, co jest rzadkością” – mówi Anna Juráňová z SRON Netherlands Institute for Space Research.
Astronomowie odkryli, że jeden z wypływów został uwięziony w cieniu drugiego. Wynika to z silnego promieniowania kwazara, które wypycha obłoki na zewnątrz i z dala od czarnej dziury. Jony pierwiastków takich jak azot, tlen i węgiel w obłokach gazu pochłaniają światło ultrafioletowe obiektu i w konsekwencji są wypychane. I Zwicky 1 jest najbliższym kwazarem oferującym dowody na działanie tego mechanizmu.
Emil Gołoś
