Malowidła naskalne ujawniają relacje ludów Amazonii i zwierząt zamieszkujących dżungle

Badania wskazują, że pierwsze osady ludzkie w Amazonii powstały 32–39 tysięcy lat temu. Od tego czasu mieszkańcy tych rejonów rozwinęli styl życia, który jest dobrze zintegrowany z korzyściami i ograniczeniami lasów deszczowych. Malowidła naskalne w kolumbijskiej części Amazonii rzucają nowe światło na złożoną relację między pierwszymi osadnikami tego regionu a zwierzętami, które spotkali.

Badanie, opublikowane w czasopiśmie Journal of Anthropological Archaeology, analizowało obrazy sztuki naskalnej w Cerro Azul – serii skalnych odsłonięć i galerii, które służyły jako płótno do malowania sztuki naskalnej przez tysiące lat. „Stanowiska sztuki naskalnej obejmują najwcześniejsze dowody obecności ludzi w zachodniej Amazonii, datowane na 12 500 lat temu” — mówił dr. Mark Robinson, adiunkt archeologii w Katedrze Archeologii i Historii na uniwersytecie w Exeter. „Ta sztuka ta jest niesamowitym wglądem w to, jak ci pierwsi osadnicy rozumieli swoje miejsce na świecie i jak nawiązywali relacje ze zwierzętami”.

Naukowcy badali również pozostałości zooarcheologiczne z pobliskich wykopalisk. Wskazywały one na to, że pierwsi osadnicy mieli zróżnicowaną dietę składającą się z ryb, ssaków i gadów. Jednak proporcje kości zwierzęcych nie pokrywają się z częstotliwością występowania zwierząt przedstawionych na sztuce, co sugeruje, że starożytni artyści nie przedstawiali zwierząt, które często jedli.

„Ten kontekst pokazuje złożoność relacji Amazonii ze zwierzętami, będącymi zarówno źródłem pożywienia, jak i czczonymi istotami, które miały nadprzyrodzone powiązania i wymagały skomplikowanych dialogów, prowadzonych przez swoistych specjalistów od rytuałów” — powiedział dr Robinson.

Łącznie 3223 obrazy zostały skatalogowane przy użyciu fotogrametrii dronów i tradycyjnej fotografii. Obrazy zostały skategoryzowane według ich formy, przy czym najczęściej występowały obrazy figuralne, stanowiące 58 proc. całości. Ponad połowa z nich dotyczyła zwierząt. Zidentyfikowano co najmniej 22 różne zwierzęta, w tym jelenie, ptaki, pekari, jaszczurki, żółwie i tapiry. Różnorodność zwierząt przedstawionych w sztuce i pozostałościach archeologicznych dowodzi szerokiego zrozumienia i eksploatacji wielu środowisk w regionie, takich jak sawanny, zalane lasy i tereny rzeczne.

Pierwsi mieszkańcy tych terenów mieli dogłębną wiedzę na temat różnych siedlisk w regionie. Posiadali też odpowiednie umiejętności śledzenia i polowania na zwierzęta oraz zbierania roślin z każdego z nich. Niektóre z ich wierzeń zachowały się do dnia dzisiejszego. Przykładowo, według ludu Wayampi zwierzęta w lesie, pomimo swojego wyglądu, są w rzeczywistości ludźmi z duszami. Mają one żyć w społeczeństwach podobnych do naszego. Drzewa i większość roślin również są odbiorcami ludzkich dusz. Z nimi są w stanie się komunikować jedynie lokalni szamani i uzdrowiciele. Co więcej, wierzą oni, że te umiejętności są im przekazywane przez zwierzęta. Świat duchowy ma ogromne znaczenie dla rdzennych mieszkańców Ameryki Południowej. Twierdzą, że zbliżają się do niego, wykorzystując rośliny zawierające pewne halucynogeny.

Maciej Bzura