W Dartmoor odkryto „oszałamiający” grobowiec z epoki brązu

Na terenie Parku Narodowego Dartmoor w południowo-zachodniej Anglii archeolodzy odkryli kamienny grobowiec z epoki brązu. Eksperci określili znalezisko mianem „oszałamiającego” oraz są zdania, że pomoże ono nam lepiej zrozumieć jak wyglądało życie 4 tys. lat temu.

W trakcie wykopalisk prowadzonych w maju 2024 r. w Parku Narodowego Dartmoor  naukowcy odkopali prehistoryczny kamienny grobowiec. Niezwykły zabytek znajdował się na obszarze odosobnionego wrzosowiska. W przypadku początkowych prac archeologicznych badacze usunęli warstwy torfu, natomiast w pełni to miejsce pochówku odkopali po upływie trzech miesięcy w sierpniu 2024 r.

Grobowiec mierzy około 1 metr długości i był przykryty trzema dużymi granitowymi kamieniami. Reprezentuje on cystowy typ pochówków, które były dość częstym rodzajem grobowców około 1800 r. p.n.e. – dokładnie z tego okresu pochodzi też odkopane miejsce pochówku, które jak wykazało datowanie radiowęglowe węgla drzewnego znalezionego w jego wnętrzu właśnie wtedy powstało.  W trakcie odkopywanie grobowca archeolodzy podnieśli granitowe kamienie i odkryli liczne kawałki dobrze zachowanego drewna, a także dodatkowo 30-centrymentrowe wgłębienie. Zespołowi naukowców udało się przenieść cały grób do laboratorium, gdzie szczegółowe mikro-wykopaliska ujawnią pełną zawartość grobu.

Grobowiec cystowy został znaleziony na niewielkim podmokłym obszarze w obrębie większego zalesionego pagórka na Cut Hill, który mając wysokość 603 m jest jednym z najwyższych szczytów w Dartmoor. Nowo odkryty grób dołącza do podobnego znaleziska z tego terenu, które odkopano w 2011 roku na wzgórzu Whitehorse Hill w Dartmoor, informuje portal „The Sun„.

Pochówek w Whitehorse Hill jest datowany na okres między 1730 a 1600 r. p.n.e. i zawierał skremowane szczątki młodego dorosłego. Ponieważ pochówek ten został wykopany w torfie, który charakteryzuje się tym, że jest pozbawiony tlenu, co umożliwia hamowanie rozkładu, to archeolodzy znaleźli wiele organicznych artefaktów, które normalnie nie zostałyby zachowane. Takie bezcenne organiczne znaleziska z tego miejsca obejmowały futro niedźwiedzia brunatnego i tekstylia, a także naszyjnik z ponad 200 koralików wykonanych z gliny, łupków, cyny i bursztynu.

Chociaż w Dartmoor odkryto inne pochówki cystowe, większość z nich została wydobyta, zanim nowoczesne techniki archeologiczne pozwoliły na dokładne zbadanie ich zawartości. Oznacza to, że pochówek z Whitehorse Hill i nowo odkryty grobowiec z Cut Hill mogą dostarczyć bezprecedensowych informacji na temat tego, jak wyglądało życie w Anglii we wczesnej epoce brązu. Na przykład bursztynowe paciorki z Whitehorse Hill sugerują, że miejscowa ludność nie była odizolowana; najprawdopodobniej handlowała ona i pozyskiwała materiały z tak odległych miejsc, jak region bałtycki.

Podczas gdy mikrowykopaliska grobowca postępuje powoli, to analiza z terenu z którego go odkopano zostały już zakończone. Zgodnie z ustaleniami Ralpha Fyfe’a, specjalisty od nauk środowiskowych z Uniwersytetu w Plymouth na Cut Hill w czasach prehistorycznych dochodziło do istnych wystrzałów ludzkiej aktywności. „Nie byli to ludzie, którzy nagle zaczęli budować monumenty grobowe i reorganizować otaczający ich krajobraz; żyli w miejscu, które doskonale znali i o którym mieli rozległą wiedzę” – powiedział Fyfe w oświadczeniu.

„Cut Hill oferuje zapierające dech w piersiach widoki, choć często jest spowity mgłą i ma eteryczny charakter. Podczas badań zastanawiałam się, czy ludzie z epoki brązu postrzegali to miejsce jako strefę graniczną między ziemią, wodą a niebem, a może nawet między życiem a śmiercią” – powiedziała w oświadczeniu Laura Basell, archeolog z Uniwersytetu w Leicester.

„Kamienny grobowiec odkopany na Cut Hill jest prawie dwa razy większy niż ten znaleziony na Whitehorse Hill. Dlatego też etap mikrowykopalisk wymaga bardzo szczegółowej pracy, która zajmie sporo czasu, ale wszyscy jesteśmy tym bardzo podekscytowani. To niesamowite odkrycie może być równie fascynujące, co znaleziska z Whitehorse Hill. Po zakończeniu szczegółowych mikrowykopalisk wszelkie odkryte artefakty z grobowca zostaną zabezpieczone.

Marcin Jarzębski