Badacze odkryli nową egzoplanetę podobną do Jowisza
Badacze odkryli nową ciepłą egzoplanetę typu Jowisza krążącą wokół odległej gwiazdy typu G. Astronomowie twierdzą, że nowo odkryty obcy świat, nazwany TOI-4515 b, ma rozmiary zbliżone do Jowisza, ale jest od niego około dwa razy masywniejszy.
TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite – teleskop kosmiczny NASA) prowadzi przegląd około 200 tys. najjaśniejszych pobliskich gwiazd, poszukując tranzytujących egzoplanet. Do tej pory zidentyfikowano prawie 7 tys. kandydatów na egzoplanety (TESS Objects of Interest lub TOI), z których 402 zostały potwierdzone.
„Ciepłe Jowisze” to gazowe giganty o okresach orbitalnych od 10 do 200 dni. Ta właściwość sprawia, że są one trudnymi celami do wykrywania za pomocą tranzytu i badań prędkości radialnych (RV) w porównaniu z ich odpowiednikami o krótszych orbitach, zwanych gorącymi Jowiszami.
Astronomowie pod kierownictwem Ilarii Carleo z Uniwersytetu La Laguna w Hiszpanii odkryli nowego ciepłego Jowisza, o okresie orbitalnym wynoszącym około 15 dni. Korzystając z TESS, zidentyfikowali sygnał tranzytowy w krzywej blasku TOI-4515 – gwiazdy typu G, nieco mniejszej i mniej masywnej niż Słońce, znajdującej się w odległości około 632 lat świetlnych od Ziemi.
Planetarna natura tego sygnału została potwierdzona przez dalsze pomiary prędkości radialnych za pomocą spektrografu HARPS-N na Narodowym Teleskopie Galileo znajdującym się na wyspie La Palma na Wyspach Kanaryjskich w Hiszpanii.
Nowo wykryta egzoplaneta TOI-4515 b ma promień niewiele większy od Jowisza, a jej masa jest ponad dwukrotnie większa, jej gęstość sięga około 1,95 g/cm3. Planeta ta potrzebuje 15 dni i 6 godzin, aby okrążyć swojego gospodarza na mimośrodowej orbicie (o mimośrodzie 0,46), w odległości prawie 0,12 AU (jednostki astronomicznej – w przybliżeniu średnia odległość Ziemi pod Słońca) od niego. Temperatura równowagi TOI-4515 b szacowana jest na 430° Celsjusza.
Jej gwiazda macierzysta TOI-4515, ma ona typ widmowy G8/G9 i liczy sobie około 1,2 miliarda lat. Jej promień wynosi 0,875 promienia naszego Słońca, a jej masa to 0,92 masy naszej gwiazdy. Efektywna temperatura TOI-4515 szacowana jest na około 5 tys. stopni Celsjusza, podczas gdy jej metaliczność została ustalona na poziomie 10 procent powyżej metaliczności słonecznej.
Próbując wyjaśnić wysoką ekscentryczność orbity TOI-4515 b i stosunkowo wysoką gęstość planety, astronomowie przypuszczają, że może to być wynikiem gwałtownej dynamicznej przeszłości charakteryzującej się zderzeniami planet.
„Istnieje możliwość, że w układzie uformowało się wiele gazowych olbrzymów. Po rozproszeniu się dysku protoplanetarnego, gazowe olbrzymy mogły doświadczyć interakcji, takich jak rozpraszanie planeta-planeta lub doprowadzenia do wzbudzenia ekscentrycznej orbity TOI-4515 b” – wyjaśniają naukowcy.
Autorzy stwierdzili, że w celu potwierdzenia tej hipotezy konieczne są dalsze obserwacje układu TOI-4515, takie jak obrazowanie za pomocą instrumentów optyki adaptywnej.
Emil Gołoś
