Co sprawiło, że Homo sapiens odniósł sukces?
Współcześni ludzie (Homo sapiens) są jedynymi żyjącymi przedstawicielami drzewa genealogicznego człowieka, ale jesteśmy ostatnim zdaniem w historii ewolucji, która rozpoczęła się około 6 milionów lat temu i dała początek co najmniej 18 gatunkom znanym zbiorowo jako hominidy.
Nie każdy wie, że istniało co najmniej dziewięć gatunków Homo — w tym H. sapiens — rozprzestrzenionych w Afryce, Europie i Azji około 300 000 lat temu. Jeden po drugim, wszystkie oprócz Homo sapiens zniknęły. Neandertalczycy i grupa Homo znana jako denisowianie żyli obok Homo sapiens przez tysiące lat, a nawet krzyżowali się, o czym świadczą fragmenty ich DNA, które przetrwały u wielu ludzi do dziś. Ale ostatecznie denisowianie i neandertalczycy również zniknęli. Około 40 000 lat temu Homo sapiens był ostatnim żyjącym hominidem.
Więc jaki był sekret naszego sukcesu? Dlaczego Homo sapiens przetrwał, gdy wszyscy nasi krewni wyginęli? Aby zrozumieć, jak przetrwaliśmy jako gatunek, musimy najpierw przyjrzeć się temu, co mamy wspólnego z innymi hominidami, powiedział William Harcourt-Smith, paleoantropolog z Lehman College i American Museum of Natural History. Na szczycie tej listy znajduje się dwunożność. Dwunożny chód wywodzi się z grupy Ardipithecus — naszych najwcześniejszych przodków, którzy żyli około 4,4 miliona lat temu — i Australopithecus, który pojawił się około 2 miliony lat później. Obie grupy były niewiele więcej niż dwunożnymi małpami ze stosunkowo małymi mózgami.
Dwunożność była ważnym krokiem ewolucyjnym dla hominidów, ale nie zapobiegła wyginięciu Ardipithecus, Australopithecus i trzeciego rodzaju hominidów — Paranthropus. W przeciwieństwie do pojawiających się gatunków Homo, które miały większe mózgi i mniejsze zęby niż ich poprzednicy, Paranthropus miał małe mózgi i był bardziej podobny do małpy, z masywnymi zębami tylnymi i silnymi mięśniami żucia, informuje portal „Live Science„.
Przez dość długi czas Homo i Paranthropus zajmowały może różne nisze, ale podobne krajobrazy, i oba naprawdę dobrze sobie radziły. Ale po około 1 milionie lat Paranthropus zniknął, a Homo sapiens trwał i rozprzestrzeniał się, ostatecznie na całym świecie, powiedział.
Większe mózgi u Homo z pewnością dały rodzajowi przewagę nad innymi rodzajami praludzi. Większe mózgi przyniosły poprawę zdolności poznawczych i wytwarzania narzędzi, większą elastyczność behawioralną, zwiększoną towarzyskość i lepsze rozwiązywanie problemów. Prawdopodobnie byli w dość złożonych grupach rodzinnych; być może grzebali swoich zmarłych.
Budowali schronienia; wytwarzali broń miotającą; kontrolowali używanie ognia. Nasza elastyczność dobrze nam służyła. Jednym z powodów, dla których udało nam się rozprzestrzenić tak skutecznie, jest to, że nauczyliśmy się przystosowywać do różnych środowisk — nie tylko biologicznie, ale także kulturowo poprzez naszą technologię i zachowanie.
Maciej Bzura
