Galaktyka NGC 4383 pod lupą astronomów
Naukowcy zbadali galaktykę NGC 4383 w pobliskiej gromadzie galaktyk w Pannie, obserwując obłok gazu tak duży, że światło potrzebowałoby 20 tysięcy lat, aby przebyć drogę z jednej strony na drugą.
Gromada w Pannie (lub Gromada galaktyk w Pannie, jest to masywna gromada galaktyk w centrum Supergromady Lokalnej, która ma średnicę około 15 mln lat świetlnych. Znajduje się ona w obrębie gwiazdozbiorów Warkocza Bereniki i Panny. Odległość z Ziemi do centrum gromady wynosi około 53,8 miliona lat świetlnych. Naukowcy z University of Western Australia postanowili przyjrzeć się bliżej galaktykom wchodzących w jej skład, w tym NGC 4383.
Główny autor badania dr Adam Watts z International Centre for Radio Astronomy Research wchodzącego w skład University of Western Australia, stwierdził, że odkryty olbrzymi obłok gazu jest zapewne wynikiem potężnych eksplozji gwiazd w centralnych regionach galaktyki, które mogły wyrzucić ogromne ilości wodoru i cięższych pierwiastków. Zjawisko to zostało jest znane jako wypływ, których mechanika nie została do końca poznana przez naukowców. Masa wyrzuconego gazu odpowiada ponad 50 milionom Słońc. Odkrycie zostało opublikowane w czasopiśmie Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
„Bardzo niewiele wiadomo o fizyce wypływów gazu i ich właściwościach, ponieważ są one bardzo trudne do wykrycia. Wyrzucony gaz jest dość bogaty w ciężkie pierwiastki, co daje nam wyjątkowy wgląd w złożony proces mieszania wodoru i metali w wypływającym gazie. W tym konkretnym przypadku wykryliśmy tlen, azot, siarkę i wiele innych pierwiastków chemicznych” – twierdzi dr Watts.
Zdaniem astronomów, wypływy gazu mają kluczowe znaczenie dla regulacji tego, jak szybko i jak długo galaktyki mogą formować gwiazdy w swoich obrębach. Gaz wyrzucany przez te eksplozje zanieczyszcza przestrzeń między gwiazdami obecnymi w danej galaktyce, a nawet między galaktykami i może unosić się w ośrodku międzygalaktycznym już na zawsze, gdy siły grawitacyjne równoważą się.
Mapa o wysokiej rozdzielczości została opracowana przez naukowców na podstawie danych z badania MAUVE, współtworzonego przez profesorów ICRAR Barbarę Catinellę i Lucę Cortese, którzy byli również byli współautorami najnowszego badania. Naukowcy wykorzystali w nim spektrograf MUSE Integral Field Spectrograph na Bardzo Dużym Teleskopie Europejskiego Obserwatorium Południowego, znajdującym się w północnym Chile.
„Zaprojektowaliśmy MAUVE, aby zbadać, w jaki sposób procesy fizyczne, takie jak wypływy gazu, pomagają zatrzymać formowanie się gwiazd w galaktykach. NGC 4383 była naszym pierwszym celem, ponieważ podejrzewaliśmy, że dzieje się tam coś bardzo interesującego, ale dane przekroczyły wszelkie nasze oczekiwania. Mamy nadzieję, że w przyszłości obserwacje MAUVE ujawnią znaczenie wypływów gazu w lokalnym wszechświecie z niezwykłą szczegółowością” – zaznacza profesor Catinella.
Emil Gołoś
