Gwiazda PAGB odkryta w gromadzie kulistej ESO 37-1
Astronomowie odkryli nową gwiazdę typu Post Asymptotic Giant Branch (PAGB) w galaktycznej gromadzie kulistej ESO 37-1 (E3) i potwierdzili jej podstawowe właściwości.
Gwiazdy PAGB to świecące nadolbrzymy (rodzaj gwiazdy o skrajnie wielkiej masie i rozmiarach od około 10 do 50 mas Słońca i promieniu dochodzącym nawet do ponad 1500 promieni Słońca) o średniej masie w bardzo późnej fazie ewolucji gwiazdowej. Jak tłumaczą naukowcy, choć rzadko można je znaleźć w gromadach kulistych (GC), ze względu na ich bardzo krótki czas życia wynoszący mniej niż 500 tysięcy lat, to są one najjaśniejszymi obiektami w tych skupiskach gwiazd.
Astronomowie z Physical Research Laboratory (PRL) w Ahmedabadzie w Indiach pod kierownictwem Ranjana Kumara, odkryli nową rzadką PAGB w gromadzie kulistej. Wykorzystali oni satelity AstroSat i Gaia do zbadania ESO 37-1 – jednej z najsłabszych i najmniej masywnych (o masie zaledwie 2900 mas Słońca) gromad kulistych w galaktyce Drogi Mlecznej, znajdującej się w odległości około 32 600 lat świetlnych od Ziemi. Gwiazda została zidentyfikowana na podstawie analizy danych z Ultraviolet Imaging Telescope (UVIT) satelity AstroSat oraz Early Data Release 3 (EDR3) satelity Gaia. Odkrycie zostało opisane serwisie arXiv.
„Zbadaliśmy wszystkie szczegóły fotometryczne i spektroskopowe nowej gwiazdy typu gorącego PAGB odkrytej w GC ESO 37-1. Ruch właściwy i paralaksa gwiazdy z Gaia EDR3 potwierdzają jej przynależność, a położenie gwiazdy na absolutnym diagramie CMD (color-magnitude diagram) sugeruje, że gwiazda znajduje się w fazie PAGB” – tłumaczą naukowcy.
Zdaniem astronomów, nowo odkryta gwiazda PAGB jest około 4,61 razy większa od Słońca, ma masę około 0,51-0,55 masy naszej gwiazdy, a jej efektywna temperatura wynosi około 17 200 stopni Celsjusza. Gwiazda ma metaliczność około -0,7 dex, co jest zgodne z metalicznością gromady, i najpewniej zawiera węgiel i tlen.
Prędkości radialne obiektu wykazują zdaniem badaczy, zmienność około 6 km/s pomiędzy dwoma okresami obserwacji. Wskazuje to na binarną naturę gwiazdy, a symulacje przeprowadzone przez naukowców sugerują okres binarny wynoszący 39,12 lub 17,83 dnia. Obiekt towarzyszący jest prawdopodobnie gwiazdą o szacowanej masie 0,5-0,8 masy Słońca.
Astronomowie zauważyli, że obfitość węgla i tlenu w nowej gwieździe PAGB jest podobna do ilości tych pierwiastków w podobnych obiektach znajdujących się w innych gromad kulistych.
Emil Gołoś
