Hubble uchwycił galaktykę spiralną NGC 6951
Nowe zdjęcie z należącego do NASA Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawia NGC 6951, pośrednią galaktykę spiralną oddaloną o 78 milionów lat świetlnych do Ziemi, w gwiazdozbiorze Cefeusza.
Odkryta niezależnie przez francuskiego astronoma Jerome’a Coggia w 1877 roku i amerykańskiego astronoma Lewisa Swifta w 1878 roku, NGC 6951 zadziwia naukowców swoją historią. Galaktyka osiągnęła najwyższy poziom formowania się gwiazd około 800 milionów lat temu, a następnie przez 300 milionów lat pozostawała w spokoju, zanim ponownie zaczęła być aktywna.
Jak podkreślają badacze z NASA, średni wiek gromady gwiazd, czyli związanej grawitacyjnie grupy gwiazd, w tej galaktyce wynosi od 200 do 300 milionów lat. Obszary gazu, przedstawione na obrazie w kolorze ciemnoczerwonym, otaczają jasnoniebieskie punkty, które są gromadami gwiazd.
Astronomowie często klasyfikują NGC 6951 jako galaktykę Seyferta typu II, rodzaj galaktyki aktywnej, która emituje duże ilości promieniowania podczerwonego i posiada wolno poruszającą się materię gazową w pobliżu swojego centrum. Jednak inni badacze twierdzą, że NGC 6951 jest galaktyką typu LINER (low-ionization nuclear emission-line region), która jest podobna do galaktyki Seyferta typu II, ale z chłodniejszym jądrem, które emituje słabo zjonizowane lub neutralne atomy, takie jak tlen, azot i siarka. Cały struktura ma średnicę około 75 tysięcy lat świetlnych, a ponieważ znajduje się blisko północnego bieguna niebieskiego, jest widoczna z półkuli północnej.
W centrum NGC 6951 znajduje się supermasywna czarna dziura otoczona pierścieniem gwiazd, gazu i pyłu o średnicy około 3700 lat świetlnych. Ten „pierścień wokółjądrowy” ma od 1 do 1,5 miliarda lat i przez większość tego czasu formował gwiazdy.
Naukowcy stawiają hipotezę, że gaz międzygwiezdny przepływa przez gęstą, gwiezdną część galaktyki do pierścienia, który dostarcza nowego materiału do formowania gwiazd. Do 40 proc. masy w pierścieniu pochodzi ze stosunkowo nowych obiektów, które mają mniej niż 100 milionów lat. Spiralne pasy pyłu, ukazane w kolorze ciemnopomarańczowym, łączą centrum galaktyki z jej zewnętrznymi regionami, dostarczając więcej materiału do przyszłej formacji gwiazd.
Niektóre z gwiazd w NGC 6951 doświadczyły również eksplozji znanych jako supernowe – astronomowie naliczyli ich sześć w tej galaktyce w ciągu ostatnich 25 lat. Naukowcy kontynuują badania NGC 6951, aby lepiej zrozumieć środowisko, w którym powstają te kosmiczne wybuchy.
Emil Gołoś
