J0524-0336 pomoże zbadać ewolucję gwiazd

Astronomowie wykryli gwiazdę J0524-0336, która stanowi wyzwanie w zakresie zrozumienia ewolucji tych obiektów oraz może sugerować nowy etap w ich cyklu wzrostu.

Powszechnie przyjmuje się, że w miarę spalania gwiazdy tracą lżejsze pierwiastki, takie jak lit, w zamian za cięższe pierwiastki, takie jak węgiel i tlen, ale analiza tej nowej gwiazdy wykazała, że zawartość litu była nie tylko wysoka jak na jej wiek, ale była wyższa niż normalny poziom dla jakiejkolwiek gwiazdy w dowolnym wieku.

Nowe badanie, opublikowane w The Astrophysical Journal, zostało przeprowadzone przez naukowców z University of Florida, pod kierownictwem Rana Ezzeddine’a i Jeremy’ego Kowkabany’ego.

Gwiazda J0524-0336, która została nazwana na podstawie jej współrzędnych w przestrzeni kosmicznej, została niedawno odkryta przez z naukowców z University of Florida w ramach innego badania, które wykorzystywało pomiary do poszukiwania starszych tego typu obiektów w Drodze Mlecznej. Jest to gwiazda wyewoluowana, co oznacza, jak wskazują badacze, że znajduje się na późniejszym etapie swojego „życia” i zaczyna rosnąć niestabilnie. Jest ona również znacznie większa (około 30 razy większą od Słońca) i jaśniejsza niż większość innych obiektów tego typu.

Aby zmierzyć skład pierwiastkowy J0524-0336, astronomowie wykorzystali metodę zwaną spektroskopią. Spektrograf mocuje się do teleskopu i filtruje światło gwiazdy na składowe wiązki. Ciemne plamy w widmie badacze mogą wykorzystać do określenia, ile danego pierwiastka składa się na gwiazdę.

„Odkryliśmy, że J0524-0336 zawiera 100 tysięcy razy więcej litu niż Słońce w jego obecnym wieku. Taka ilość podważa dominujące modele ewolucji gwiazd i może sugerować nieznany wcześniej mechanizm produkcji lub retencji tego pierwiastka w gwiazdach” – podkreśla Ezzeddine.

Astronomowie opracowali kilka potencjalnych hipotez wyjaśniających wysoką zawartość litu w J0524-0336. Może ona znajdować się w nieobserwowanej jeszcze fazie cyklu ewolucyjnego gwiazd lub mogła pozyskać ten pierwiastek w wyniku niedawnej interakcji z innym ciałem niebieskim. Teoretycznie obiekty tak stare i tak duże jak ten pochłaniają pobliskie planety i sąsiednie gwiazdy w miarę starzenia się, więc J0524-0336 mogła po prostu złapać inne ciało bogate w lit i nie miała szansy na stopienie materii. Astronomowie uważają, że przy ilości litu znalezionego w J0524-0336, prawdopodobne jest, że obie hipotezy mogą być prawidłowe, ale potrzeba dalszych obserwacji, by którąś potwierdzić.

Emil Gołoś