Dziesięciu najlepszych olimpijczyków w historii. Lista „Gazety na Niedzielę”

Którzy sportowcy osiągnęli najwięcej podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich? Oto najlepsi olimpijczycy w historii – nasza lista biorąca pod uwagę ich dorobek medalowy, zarówno w startach indywidualnych, jak i drużynowych. O miejscu na liście decyduje przede wszystkim liczba złotych medali, a w drugiej kolejności suma wszystkich olimpijskich krążków.

Nasze wyróżnienie: Věra Čáslavská (Czechosłowacja/Czechy)

Jedna z najwybitniejszych gimnastyczek w dziejach dyscypliny. Łącznie zdobyła 11 medali Letnich Igrzysk Olimpijskich – w tym 7 złotych. To sprawia, że znajduje się poza pierwszą dziesiątką najbardziej utytułowanych olimpijczyków, ale na szczególną uwagę zasługuje fakt, że wszystkie 7 złotych medali Czeszka wywalczyła w zawodach indywidualnych – tyle samo co Carl Lewis, mniej wyłącznie od Raya Ewry’ego i Michaela Phelpsa. Startowała w Rzymie (1960), Tokio (1964) i Meksyku (1968). Ponadto ośmiokrotnie była medalistką mistrzostw świata (w tym 4 złote medale) i trzynastokrotnie mistrzostw Europy (w tym aż 11 złotych medali). Zapisała się w historii nie tylko jako wybitna sportsmenka, ale także symbol Praskiej Wiosny, protestując podczas Igrzysk Olimpijskich w Meksyku przeciw sowieckiej agresji na Czechosłowację. Ta postawa kosztowała ją złoto w ćwiczeniach na równoważni, ponieważ sędziowie w kontrowersyjnych okolicznościach przyznali tytuł mistrzyni olimpijskiej reprezentantce ZSRS Natalji Kuczinskiej. Gdyby nie to, Věra Čáslavská najprawdopodobniej cieszyłaby się z 8 złotych medali, a tym samym znalazłaby się w gronie 10 najbardziej utytułowanych olimpijczyków. 

Nasze wyróżnienie: Jennifer Thompson (USA)

Najbardziej utytułowana pływaczka w historii Letnich Igrzysk Olimpijskich. Jej dorobek to 8 złotych medali, 3 srebrne i 1 brązowy – łącznie 12, co stanowi jeden z najlepszych wyników w historii. Jennifer Thompson nigdy jednak nie zdobyła złota podczas igrzysk olimpijskich w zawodach indywidualnych, dlatego otrzymuje jedynie wyróżnienie. Medale zdobywała w Barcelonie (1992) – 4 x 100 m stylem dowolnym i 4 x 100 m stylem zmiennym; Atlancie (1996) – 4 x 100 m i 4 x 200 m stylem dowolnym, a także 4 x 100 m stylem zmiennym; oraz w Sydney (2000) – 4x 200 m stylem dowolnym, 4 x 100 m stylem zmiennym. Podczas czwartych igrzysk olimpijskich, w których wzięła udział (Ateny 2004), dwukrotnie stawała na drugim stopniu podium (4 x 100 m stylem dowolnym i 4 x 100 m stylem zmiennym). Ponadto wywalczyła 14 medali MŚ – 7 złotych, 5 srebrnych i 2 brązowe.

Miejsce 10.: Usain Bolt (Jamajka)

Jeden z najsłynniejszych i najbardziej cenionych sportowców XXI w., „najszybszy człowiek świata” – po prostu Usain Bolt. Jamajski sprinter w swojej karierze osiągnął więcej, niż większość śmiałaby marzyć. Jedenastokrotnie był mistrzem świata, dokładając do tego 2 srebrne i 1 brązowy medal tej imprezy. Ośmiokrotnie sięgał po złoto olimpijskie – dwukrotnie w Pekinie (2008) w  biegach na 100 i 200 m, trzykrotnie w Londynie (2012) w biegach na 100 i 200 m oraz w sztafecie 4 x 100 m, a także trzykrotnie w Rio de Janeiro (2016), ponownie w biegach na 100 i 200 m oraz w sztafecie 4 x 100 m. Do dziś Usain Bolt dzierży rekord świata w biegu na 100 m (9,58 s) oraz na 200 m (19,19 s). W historycznej klasyfikacji medalowej Letnich Igrzysk Olimpijskich znajduje się na zaszczytnym 10 miejscu, ex aequo z Rayem Ewrym. Nikt nie posiada większej liczby medali olimpijskich w biegach sprinterskich niż reprezentant Jamajki.

Miejsce 9.: Raymond „Ray” Ewry (USA) 

Wybitny sportowiec, choć dziś niestety zapomniany. Zdobywca 8 złotych medali olimpijskich – wszystkich w zawodach indywidualnych, co stanowi drugi najlepszy wynik w historii pod tym względem. Wygrywał trzykrotnie w Paryżu (1900) w skoku wzwyż z miejsca, skoku w dal z miejsca i trójskoku z miejsca, trzykrotnie w Saint Louis (1904) w tych samych konkurencjach oraz dwukrotnie w Londynie (1908) w skoku wzwyż z miejsca oraz skoku w dal z miejsca. Współcześnie tych konkurencji nie ma już na igrzyskach, co wpływa na popularność samego zawodnika. Warto pamiętać, że Ray Ewry jako dziecko chorował na polio i jeździł na wózku inwalidzkim. Lekarze przewidywali, że będzie sparaliżowany do końca życia. Okazało się, że dzięki ćwiczeniom nie tylko stanął o własnych nogach, ale zyskał w nich taką sprawność, że szturmem wdarł się na listę najbardziej utytułowanych olimpijczyków w dziejach. 

Miejsce 8.: Matt Biondi (USA)

Pierwszy z trzech wielkich amerykańskich pływaków na tej liście. Multimedalista Letnich Igrzysk Olimpijskich, mistrzostw świata oraz Uniwersjady. Brał udział w Igrzyskach w Los Angeles (1984), Seulu (1988) i Barcelonie (1992). Łącznie zdobył 8 złotych medali, 2 srebrne i 1 brązowy. Wygrywał w kilku konkurencjach: 4 x 100 m st. dowolnym, 4 x 200 m st. dowolnym, 100 m st. dowolnym i 50 m st. dowolnym. Po tytuł mistrza świata sięgał sześciokrotnie, zdobywając przy tym 2 srebrne i 3 brązowe medale MŚ (1986-1991). Aż 7 z 11 medali igrzysk olimpijskich wywalczył w Seulu w 1988 r. (5 złotych, 1 srebrny i 1 brązowy). Jego występ podczas tamtych igrzysk był jednym z najlepszych w dziejach. 

Miejsce 7.: Sawao Katō (Japonia)

Najwybitniejszy gimnastyk swoich czasów i jeden z najlepszych w historii dyscypliny. Zarazem najbardziej utytułowany spośród mężczyzn uprawiających gimnastykę sportową i biorących udział w Letnich Igrzyskach Olimpijskich. Japończyk zdobył 8 złotych medali, 3 srebrne i 1 brązowy. Wygrywał trzykrotnie w Meksyku (1968), trzykrotnie w Monachium (1972) i dwukrotnie w Montrealu (1976) – w wieloboju indywidualnym, wieloboju drużynowym, ćwiczeniach wolnych oraz na poręczach. Srebrne medale zdobywał w ćwiczeniach na drążku (1972), koniu z łękami (1972) i w wieloboju indywidualnym (1976). Brąz wywalczył w ćwiczeniach na kółkach (1968). Mimo upływu lat, jego wszechstronność wciąż robi piorunujące wrażenie. 

Miejsce 6.: Birgit Fisher (NRD/Niemcy)

Najbardziej utytułowana kajakarka w historii. W Letnich Igrzyskach Olimpijskich brała udział aż sześciokrotnie (1980-2004), najpierw reprezentując NRD, a następnie zjednoczone Niemcy. Z każdych igrzysk, w których wzięła udział, przywiozła przynajmniej 1 medal. Łącznie zdobyła ich 12 – 8 złotych i 4 srebrne. Wygrywała kolejno w: Moskwie (1980), Seulu (1988) – dwukrotnie, Barcelonie (1992), Atlancie (1996), Sydney (2000) i Atenach (2004). Była zarazem najmłodszą (18 l.) i najstarszą (42 l.) mistrzynią olimpijską w kajakarstwie. Podczas mistrzostw świata  rozgrywanych w latach 1978-2005 Fisher zdobyła 38 medali, w tym 28 złotych (sic!). Obecnie zajmuje się fotografią. 

Miejsce 5.: Carl Lewis (USA)

Prawdziwy człowiek orkiestra – lekkoatleta, skoczek w dal, sprinter, niedoszły koszykarz NBA, obecnie aktor, a przy tym wszystkim jeden z najbardziej utytułowanych olimpijczyków w historii. Zdobywca 9 złotych medali olimpijskich i 1 srebrnego, w tym aż 7 tytułów mistrza olimpijskiego w zawodach indywidualnych. Srebro wywalczył w Seulu (1988) w biegu na 200 m, natomiast złote medale: czterokrotnie w Los Angeles (1984) – skok w dal, bieg na 100 m, bieg na 200 m, sztafeta 4 x 100 m; dwukrotnie w Seulu (1988) – bieg na 100 m i skok w dal; dwukrotnie w Barcelonie (1992) – sztafeta 4 x 100 m i skok w dal; oraz w Atlancie (1996) – skok w dal. Ośmiokrotnie zdobywał również tytuł mistrza świata (indywidualnie i w sztafecie). Dołożył do tego srebro i brąz MŚ. Lewis nie tylko wygrywał kolejne zawody, ale bił przy tym rekord za rekordem i zdominował dyscypliny sportowe, w których uczestniczył. Powszechnie uznawany jest za jednego z najwybitniejszych lekkoatletów w historii. 

Miejsce 4.: Mark Spitz (USA)

Gdyby nie Michael Phelps, tytuł najlepszego pływaka olimpijskiego w dziejach należałby do Marka Spitza. Jego osiągnięcia sportowe budzą szacunek. Po raz pierwszy wziął udział w Letnich Igrzyskach Olimpijskich w 1968 r. Zdobył wówczas 4 medale: 2 złote, 1 srebrny i 1 brązowy. Zaszczytne miejsce w historii zapewnił sobie jednak podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium (1972), gdzie zdobył 7 złotych medali – więcej niż ktokolwiek przed nim w trakcie jednej imprezy olimpijskiej. To jeszcze nie wszystko. Spitz w każdej konkurencji pobił wówczas rekord świata (100 i 200 m stylem dowolnym, 100 i 200 m stylem motylkowym, 4 x 100 i 4 x 200 m stylem dowolnym, 4 x 200 m stylem zmiennym). Łącznie jego dorobek to 11 medali olimpijskich: 9 złotych, 1 srebrny i 1 brązowy. W trakcie całej kariery rekordy świata w rozmaitych konkurencjach pływackich padały jego łupem aż 33 razy. 

Miejsce 3.: Paavo Nurmi (Finlandia)

Legendarny biegacz długodystansowy. Zdobywca 12 medali olimpijskich: 9 złotych i 3 srebrnych. Człowiek, który dokładnie 100 lat temu podczas Igrzysk Olimpijskich w Paryżu (1924) wystartował w 5 konkurencjach biegowych i zdobył 5 złotych medali (1500 m, 5000 m, 3000 m drużynowo, bieg przełajowy, bieg przełajowy drużynowo). Zwycięstwa na 1500 i 5000 m odniósł w odstępie 26 minut, w obu przypadkach bijąc przy tym rekordy świata (3:56.6 min oraz 14:31.2 min). Podczas igrzysk w Paryżu Nurmi był już trzykrotnym mistrzem olimpijskim. Medale zdobył w Antwerpii (1920) – w biegu na 10000 m, biegu przełajowym i biegu przełajowym drużynowo. Ostatnie złoto dołożył w Amsterdamie (1928) – ponownie w biegu na 10000 m. Srebrne medale zdobywał dwukrotnie w biegu na 5000 m (Antwerpia oraz Amsterdam) i biegu na 3000 m z przeszkodami (Amsterdam). W tomie poetyckim Laur Olimpijski Kazimierz Wierzyński poświęcił jeden z wierszy właśnie fińskiemu biegaczowi. W utworze Nurmi poeta pięknie podsumował występy sportowca: „Nie chcę żadnego zwycięstwa, / nie chcę ich braw, ani krzyku, / chcę przerwać taśmę i spocząć / na starym, greckim pomniku”. 

Miejsce 2.: Łarysa Łatynina (ZSRS/Ukraina)

Ukraińska gimnastyczka występująca w barwach Związku Sowieckiego. Zdobywczyni największej liczby medali olimpijskich spośród wszystkich kobiet biorących udział w igrzyskach. Na koncie Łatyniny jest ich aż 18 – 9 złotych, 5 srebrnych i 4 brązowe. Przez blisko pół wieku dzierżyła rekord najbardziej utytułowanego sportowca w historii igrzysk olimpijskich. Do dziś uchodzi za jedną z najwybitniejszych gimnastyczek sportowych obok Věry Čáslavskiej. Podczas Igrzysk Olimpijskich w Melbourne (1956), Rzymie (1960) i Tokio (1964) wygrywała w: wieloboju indywidualnym, wieloboju drużynowym, ćwiczeniach wolnych i skoku. Pozostałe medale zdobywała także w ćwiczeniach na poręczach oraz równoważni. Poza osiągnięciami olimpijskimi Łatynina była multimedalistką mistrzostw świata (14 medali, 9 złotych) oraz mistrzostw Europy (14 medali, 7 złotych). Po zakończeniu kariery gimnastyczki, została trenerką reprezentacji ZSRS w gimnastyce kobiet. W tej roli również sprawdziła się znakomicie, prowadząc wiele swoich podopiecznych do tytułów mistrzowskich. 

Miejsce 1.: Michael Phelps (USA)

Dla każdego, kto choćby pobieżnie śledzi informacje sportowe, było jasne, kto znajduje się na pierwszym miejscu. Jedyny i niepowtarzalny – Michael Phelps. Zdobywca 28 medali olimpijskich (w tym 23 złotych) oraz 31 medali mistrzostw świata (w tym 26 złotych). To niemal tyle samo co Łatynina i Nurmi razem wzięci. Phelps czterokrotnie wystąpił w Letnich Igrzyskach Olimpijskich (Ateny 2004, Pekin 2008, Londyn 2012 i Rio de Janerio 2016). Nigdy nie przywiózł do domu mniej niż 6 medali. W 2008 r. w Pekinie pobił rekord Marka Spitza i zdobył 8 złotych medali olimpijskich podczas jednych igrzysk (7 rekordów świata). Amerykanin bezsprzecznie jest najlepszym pływakiem w historii. Wielu uważa go nawet za najlepszego sportowca w XXI w., co potwierdza niedawna, głośna ankieta przeprowadzona przez stację ESPN na grupie 70 tys. osób,  które poproszono o wskazanie najlepszego sportowca po 2000 r. Michael Phelps zajął pierwsze miejsce, wyprzedzając Serenę Williams (2), Lionela Messiego (3), LeBrona Jamesa (4), Toma Brady’ego (5) czy Rogera Federera (6). Trudno się temu dziwić. Lista jego osiągnięć jest tak długa, że można nimi obdzielić kilku innych sportowców, którzy mając na koncie ułamek medali Phelpsa, byliby uznawani za wybitnych. Miejsce Amerykanina na szczycie jest w pełni zasłużone. Michael Phelps po prostu się do tego urodził. 

Patryk Palka