Najstarsza galaktyka dotychczas odkryta – nowe dane

Najnowsze zdjęcia starożytnej, odległej galaktyki może pomóc naukowcom zrozumieć, w jaki sposób się uformowała i jak powstała nasza Droga Mleczna. Licząca ponad 12 miliardów lat BRI 1335-0417, to najstarsza galaktyka spiralna we Wszechświecie, którą udało się zaobserwować.

Główny autor nowego badania, dr Takafumi Tsukui, powiedział, że najnowocześniejszy teleskop ALMA pozwolił im spojrzeć na tę starożytną galaktykę znacznie bardziej szczegółowo i odkryć więcej jej sekretów.

„Podczas badania szczególności interesowało nas sprawdzenie, w jaki sposób gaz przemieszcza się do galaktyki i w jej obrębie. Gaz jest kluczowym składnikiem formowania się gwiazd i może dostarczyć nam ważnych wskazówek na temat tego, w jaki sposób galaktyka faktycznie napędza formowanie się gwiazd” – mówi dr Tsukui.

Naukowcy dzięki nowym danym byli w stanie nie tylko uchwycić ruch gazu wokół BRI 1335-0417, ale także ujawnić formowanie się fali sejsmicznej – po raz pierwszy w tego typu wczesnej galaktyce. Badanie zostało opublikowane w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

Dysk galaktyki, spłaszczona masa obracających się gwiazd, gazu i pyłu, porusza się w sposób podobny do fal rozchodzących się po stawie po wrzuceniu do niego kamienia. Taka właśnie jest najstarsza galaktyka.

„Pionowy ruch oscylacyjny dysku wynika z zewnętrznego źródła albo z nowego gazu napływającego do galaktyki, albo z kontaktu z innymi mniejszymi galaktykami. Wszystkie te możliwości spowodowałyby bombardowanie galaktyki nowym paliwem do tworzenia gwiazd” – stwierdza dr Tsukui.

„Dodatkowo, nasze badanie ujawniło strukturę podobną do »pręta« w dysku. Tego typu struktury galaktyczne mogą rozbijać gaz i transportować go w kierunku centrum galaktyki. »Pręt« odkryty w BRI 1335-0417 jest najodleglejszą znaną strukturą tego typu. Łącznie wyniki te pokazują dynamiczny rozwój młodej galaktyki” – dodaje.

Ponieważ BRI 1335-0417 znajduje się tak daleko, jej światło potrzebuje więcej czasu, aby dotrzeć do Ziemi. Obrazy widziane przez teleskop w dzisiejszych czasach są powrotem do wczesnych dni galaktyki – kiedy wszechświat miał zaledwie 10 proc. swojego obecnego wieku.

„Stwierdzono, że wczesne galaktyki tworzą gwiazdy w znacznie szybszym tempie niż współczesne galaktyki. Dotyczy to BRI 1335-0417, która pomimo masy podobnej do naszej Drogi Mlecznej, tworzy gwiazdy w tempie kilkaset razy szybszym. Chcieliśmy zrozumieć, w jaki sposób gaz jest dostarczany, aby nadążyć za tak szybkim tempem formowania się gwiazd” – mówi profesor Emily Wisnioski, współautor badania.

„Struktury spiralne są rzadkością we wczesnym Wszechświecie, a dokładny sposób ich formowania również pozostaje nieznany. Badanie to dostarcza nam również kluczowych informacji na temat najbardziej prawdopodobnych scenariuszy. Chociaż niemożliwe jest bezpośrednie obserwowanie ewolucji galaktyki, ponieważ nasze obserwacje dają nam tylko migawkę, symulacje komputerowe mogą pomóc w złożeniu historii w całość” – dodaje Wisnioski.

Emil Gołoś