Naukowcy obserwowali pozostałość po supernowej SNR G309.8+00.0
Korzystając z obserwatoriów kosmicznych Spektr-RG i Fermi, astronomowie zbadali pozostałość po supernowej SNR G309.8+00.0 w promieniowaniu rentgenowskim i gamma.
Pozostałości po supernowych (SNR) to rozproszone, rozszerzające się struktury powstałe w wyniku wybuchu gwiazdy. Zawierają one wyrzucony materiał rozprzestrzeniający się w wyniku eksplozji oraz pył międzygwiazdowy, który został zmieciony przez przejście fali uderzeniowej wywołanej tym niezwykle potężnym zjawiskiem.
Badania pozostałości po supernowych są ważne dla astronomów, ponieważ odgrywają one kluczową rolę w ewolucji galaktyk, rozpraszając ciężkie pierwiastki powstałe w czasie niezwykle silnych eksplozji i dostarczając energii potrzebnej do podgrzania ośrodka międzygwiazdowego. Badacze zakładają również, że SNR są odpowiedzialne za przyspieszanie galaktycznego promieniowania kosmicznego.
SNR G309.8+00.0 to pozostałość po supernowej leżąca dokładnie w płaszczyźnie galaktyki, po raz pierwszy została odkryta na falach radiowych około pół wieku temu. Został potwierdzona jako dobrze zdefiniowana powłoka o eliptycznym kształcie i rozmiarach 25 na 19 minut łuku na niebie. Odległość do SNR G309.8+00.0 naukowcy oszacowali na od 10 tysięcy do 18 tysięcy lat świetlnych.
Chociaż SNR G309.8+00.0 jest znana od dziesięcioleci, nie została wykryta na żadnych innych długościach fal. Astronomów z Institute for Astronomy and Astrophysics Tübingen w Niemczech, pod kierownictwem Miltiadisa Michailidisa, postanowili to zmienić, badając tą pozostałość po supernowej w pasmach promieniowania rentgenowskiego i gamma. Obserwacje zostały opisane w serwisie arXiv.
Badania wskazują, że emisja rentgenowska z SNR G309.8+00.0 jest ograniczona głównie do zakresu energii 1-2 keV (kiloelektronowolt). Emisja rentgenowska ma eliptyczny kształt, a wygląd pozostałości jest dobrze skorelowany przestrzennie z radiową emisją synchrotronową (promieniowanie elektromagnetyczne emitowane, gdy relatywistyczne cząstki naładowane podlegają przyspieszeniu prostopadłemu do ich prędkości) z pozostałości po supernowej. Emisja rentgenowska wypełnia głównie południową połowę powłoki pozostałości.
Badanie wykazało, że znaczna część emisji promieniowania gamma obserwowanej w pozostałości po supernowej pochodzi ze źródła zidentyfikowanego jako 4FGL J1349.5-6206c. Dalsza analiza pozwoliła astronomom rozłożyć to źródło na cztery punktowe komponenty, z których jeden pokrywa się przestrzennie z otoczką SNR G309.8+00.0.
Na podstawie zebranych danych naukowcy zakładają, że odległość do SNR G309.8+00.0 wynosi co najmniej 19 500 lat świetlnych – pozostałość znajduje się dalej niż wcześniej sądzono. Sugeruje to, że wiek SNR wynosi od 100 tysięcy do 350 tysięcy lat.
Emil Gołoś
