NEOWISE przez 10 lat badał obiekty bliskie Ziemi
Kosmiczny teleskop NASA NEOWISE badał Wszechświat przez ostatnie 10 lat, tworząc unikalne źródło danych dotyczących obiektów bliskich Ziemi.
Należąca do NASA misja NEOWISE zbierała dane w podczerwieni przez ostatnie dziesięć lat. Jest to najnowsze z unikalnych badań o długim czasie trwania, które rejestrowało, jak obiekty kosmiczne zmieniają się w dłuższych okresach. Obserwacje tego typu mogą pomóc astronomom zbadać, jak odległe gwiazdy zmieniają swoją jasność i w jaki sposób czarne dziury pochłaniają materię. NEOWISE koncentrował się w szczególności na lokalnym kosmicznym sąsiedztwie Ziemi, wykonując długotrwałe badania w podczerwieni, wykorzystywane w naukach planetarnych, szczególnie przy badaniu asteroid i komet.
NEOWISE (Near-Earth Object Wide-field Infrared Survey Explorer) to kluczowy elementem strategii obrony planetarnej NASA, pomagający NASA poznać orbity asteroid i komet, jednocześnie szacując ich rozmiar. Jednym z przykładów jest badanie potencjalnie niebezpiecznej asteroid Apophis, która zbliży się do Ziemi w 2029 roku.
Jak tłumaczą naukowcy z NASA wielokrotnie obserwując niebo ze swojej lokalizacji na niskiej orbicie okołoziemskiej, NEOWISE wykonał 1,45 miliona pomiarów w podczerwieni ponad 44 tysięcy obiektów znajdujących się w Układzie Słonecznego. Objęło to ponad trzy tysiące NEO (Near-Earth objects – obiektów bliskich Ziemi), z których 215 zostało odkrytych przez teleskop.
„Teleskop pomógł scharakteryzować NEO, które mogą stanowić zagrożenie dla Ziemi w przyszłości. Dane wygenerowane przez NEOWISE do bezpłatnego wykorzystania przez społeczność naukową będą procentować przez pokolenia” – mówi Amy Mainzer, główny badacz NEOWISE na University of Arizona i University of California.
Zarządzana przez Jet Propulsion Laboratory NASA, misja w czasie swojego trwania wysyła dane trzy razy dziennie do amerykańskiej sieci Tracking and Data Relay Satellite System (TDRSS), która następnie dostarcza je do IPAC – centrum badań danych astronomicznych w Caltech w Pasadenie. Tam przetwarzano surowe dane na w pełni skalibrowane obrazy.
W czasie misji wykrywano również NEO, wysyłając ich położenie do Minor Planet Center – ośrodka zajmującego się pomiarami pozycji ciał w Układzie Słonecznym. Dokładana analiza obrazów tego samego skrawka nieba w różnym czasie, pozwala astronomom na rejestrację ruchu poszczególnych asteroid i komet.
„Generowane przez nas dane naukowe identyfikują konkretne źródła podczerwieni na niebie z precyzyjnie określonymi pozycjami i jasnościami, które umożliwiają dokonywanie odkryć” –zaznacza Roc Cutri, główny naukowiec NEOWISE Science Data System w IPAC.
IPAC będzie również opracowywać dane dla NASA NEO Surveyor, który ma zostać wystrzelony w 2027 roku. Zarządzany przez Jet Propulsion Laboratory, teleskop kosmiczny nowej generacji będzie poszukiwał niektórych z najtrudniejszych do znalezienia obiektów bliskich Ziemi, takich jak ciemne asteroidy i komety, które nie odbijają dużo światła widzialnego, ale świecą jaśniej w świetle podczerwonym.
Sonda NEOWISE wystartowała w 2009 roku jako inna misja pod nazwą: Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE), której celem było badanie całego nieba. Jako teleskop podczerwony, WISE obserwował odległe galaktyki, stosunkowo chłodne czerwone karły, eksplodujące białe karły oraz również NEO.
Teleskop na podczerwień wymaga chłodzenia kriogenicznego, aby ciepło statku kosmicznego nie zakłócało jego obserwacji. Gdy w teleskopie WISE zabrakło chłodziwa i nie był on już w stanie obserwować najzimniejszych obiektów we Wszechświecie, NASA wprowadziła go w stan hibernacji w 2011 roku.
Ponieważ jednak teleskop, zdaniem inżynierów, nadal mógł wykrywać podczerwoną poświatę komet i asteroid, z racji, że są one ogrzewane przez Słońce, zaproponowano ponowne uruchomienie statku kosmicznego, aby móc je obserwować. Misja została reaktywowana w 2014 roku i przemianowana na NEOWISE, przedłużając żywotność teleskopu, które początkowo planowano na mniej niż rok.
Emil Gołoś
