Polska – kuźnią siatkarskich talentów
W Polsce siatkówka jest sportem narodowym. Popularnością przebija ją jedynie piłka nożna, która jest sportem masowym. Jesteśmy od lat jest jednym z czołowych krajów na światowej arenie siatkarskiej, zarówno w męskiej, jak i żeńskiej odmianie tego sportu. Hale na meczach reprezentacji pękają w szwach, o czym mogliśmy przekonać się w czasie Ligi Narodów czy Memoriale H. J. Wagnera. O naszych kibicach mówi się, że są najlepsi na świecie. Skąd bierze się ten fenomen?
Przyjrzyjmy się kilku kluczowym czynnikom, które przyczyniają się do sukcesów polskiej siatkówki. Jako, że prawie dwadzieścia lat działam w męskiej siatkówce postaram się na jej przykładzie odpowiedź na nurtujące nas pytanie.
Historia i tradycje
Polska ma bogate tradycje siatkarskie. Jesteśmy złotymi medalistami olimpijskimi
z Montrealu z 1976, trzykrotnymi mistrzami świata (1974 r., 2014 r., 2018 r.) oraz dwukrotnymi mistrzami Europy (2009 r., 2023 r.). W kategoriach młodzieżowych również osiągamy świetne wyniki, regularnie przywożąc medale z imprez międzynarodowych. Takie sukcesy stworzyły silne fundamenty i zainteresowanie siatkówką w kraju, które stale trwa. Historia sukcesów motywuje młodych zawodników i stawia przed nimi wysoko poprzeczkę.
Prekursor światowej siatkówki – H. J. Wagner
Mówiąc o sukcesach polskiej siatkówki nie sposób nie wspomnieć o człowieku, od którego wszystko się zaczęło. Hubert Jerzy Wagner, zwany również „katem”, ze względu na „katorżnicze” i wymagające treningi. Doprowadził Polaków do Mistrzostwa Świata w Meksyku w 1974 r. oraz złota olimpijskiego w 1976 r. Był prototypem trenera współczesnego, miał obsesję kontrolowania wszystkiego, nawet rzeczy nieprzewidywalnych. Oprócz uczenia techniki, taktyki czy zachęcania do ciężkiej pracy Wagner opracował własny system statystyk. Budował zespół pod względem charakteru i trzymał się żelaznej dyscypliny. „Kat” wyznaczał trendy i przyczynił się do rozwoju siatkówki globalnej. Wagner jako jedyny z polskich trenerów wyeksportował „know-how” za granicę. Nawet wielki brazylijski trener Bernardo Rezende wspominał, że wzorował się na polskim mistrzu i analizował jego mecze na kasecie VHS. Pośrednio Wagner przyczynił się do rozwoju potęgi włoskiej siatkówki. Jego wychowankowie wyjeżdżali do Włoch i przeszczepiali „wagnerowski” system gry, m.in Aleksander Skiba, który w latach 80. XX wieku prowadził kadrę narodową Włoch. Trenował również włoskie kluby – Santal Parma i Messagero Ravenna. Dwa razy w ich barwach stawał na podium Ligi Mistrzów, w tym raz na najwyższym stopniu.
System szkolenia i infrastruktura
Polska posiada rozwinięty system szkolenia młodzieży. Kluby siatkarskie i szkoły sportowe oferują programy treningowe już od najmłodszych lat. Uzdolniona młodzież może rozwijać się w świetnie szkolących klubach jak np. Trefl Gdańsk czy Jastrzębski Węgiel oraz dzięki programowi SOS (Siatkarskim Ośrodkom Szkolnym) działającemu w szkołach – pionierskiemu na skalę świata, ogólnopolskiemu programowi, szkolącemu zarówno trenerów jak i zawodników. Program kładzie główny nacisk na zajęcia indywidualne. Najlepsi zawodnicy z kraju uczęszczają do Szkoły Mistrzostwa Sportowego w Spale, gdzie mają możliwość łączenia nauki z grą na poziomie pierwszej ligi. Dzięki temu młodzi siatkarze mogą rozwijać swoje umiejętności pod okiem doświadczonych trenerów w świetnie wyposażonym obiekcie.
Należy również wspomnieć o będących przykładem dla całego świata nowatorskich Ogólnopolskich Mistrzostwach w Minisiatkówce o Puchar KINDER Joy of moving. W tym roku odbyła się w Katowicach jubileuszowa, trzydziesta edycja. To największe i najważniejsze wydarzenie siatkarskie dla dzieci i młodzieży w naszym kraju. W tegorocznej edycji rozgrywek udział wzięła rekordowa liczba zawodników. W rozgrywkach regionalnych w całym kraju zagrało 52.991 uczestników w ośmiu kategoriach wiekowych, którzy reprezentowali 16.272 drużyny.
Liga Mistrzów Świata
PlusLiga jest jedną z najsilniejszych lig na świecie. Wysoki poziom rozgrywek przyciąga zarówno najlepszych polskich zawodników, jak i zagranicznych mistrzów. Grupa Azoty ZAKSA Kędzierzyn-Koźle w świetnym stylu wygrała trzy kolejne edycje Ligi Mistrzów (2021, 2022, 2023). W obecnym roku trzy polskie drużyny dotarły do finałów europejskich pucharów: Ligi Mistrzów, CEV i Challenge. Z czego dwa z nich wygrały: Asseco Resovia Rzeszów i Projekt Warszawa. Gra w takiej lidze umożliwia polskim siatkarzom rozwijanie umiejętności na najwyższym poziomie, zdobywanie doświadczenia oraz rywalizowanie z najlepszymi.
Inwestycje i wsparcie kibiców
Mistrzostwo Świata w 74r. i Mistrzostwo olimpijskie w 76r. były inspiracją dla sponsorów, aby inwestować w polską siatkówkę obecnie. Wsparcie Telewizji Polsat, Plusa oraz Orlenu znacząco przyczyniło się do rozwoju polskiej siatkówki i współczesnych sukcesów. Jakość transmisji, oprawa imprez oraz dostępność nowoczesnych obiektów stoją na najwyższym poziomie. To wszystko przekłada się na jeszcze lepsze wyniki sportowe i dalszy rozwój talentów.
Polscy kibice siatkarscy są jednymi z najwierniejszych i najbardziej oddanych na świecie. Atmosfera na meczach w Polsce jest wyjątkowa – tłumy fanów wypełniają hale, tworząc niezapomniany doping. Chociażby na ostatnim towarzyskim memoriale H.J. Wagnera było piętnaście tysięcy kibiców
Społeczny aspekt
Siatkówka jest najbardziej zespołową z drużynowych gier. W jednej akcji oprócz zagrywki bierze udział najczęściej trzech zawodników. Formacje blok-obrona działają jak system naczyń połączonych, a każdy z zawodników na boisku pełni swoją odpowiedzialną rolę. Dyscypliny drużynowe uczą umiejętności komunikacji, budowania relacji i braterstwa. Cele osobiste zostają ukierunkowane na cele drużyny, dzięki czemu rodzi się w graczach pokora
i poczucie służby. Siatkówka uczy dyscypliny oraz posłuszeństwa zasadom i wartościom. Dlatego jest świetnym wyborem w wychowaniu przez sport dla młodych ludzi. Nie każdy z uczęszczających na zajęcia zostanie mistrzem świata, ale wielu siatkówka może w życiu pomóc. Na przykład na studiach grając w drużynach akademickich, dzięki czemu studenci mogą dostać stypendium albo w szeroko pojętym zdrowym, aktywnym stylu życia. Coraz więcej osób zbiera się amatorsko, by się integrować i grać dla czystej frajdy. Tworzone są chociażby ligi siatkówki firm oraz treningi siatkarskie dla zainteresowanych. W lecie prym wiedzie młodsza siostra siatkówki halowej – plażówka.
Podsumowanie
Polska siatkówka jest wypadkową długoletnich tradycji, profesjonalnego szkolenia, wysokiego poziomu rozgrywek, wsparcia kibiców oraz licznych inwestycji. Dzięki tym czynnikom wierzymy, że Polska nadal będzie dostarczać siatkarskiemu światu wiele talentów i emocjonujących momentów, a klątwa ostatnich pięciu ćwierćfinałów na Igrzyskach Olimpijskich, w Paryżu zostanie przełamana już niedługo.
Konrad Cop
