Rzadkie miejsce pochówku z Doliny Viru. Należało do starożytnego kultu wody

Dolina Viru w Peru stała się miejscem niezwykłego odkrycia sprzed wieków. Archeolodzy odkryli tam niedawno cztery ludzkie szczątki, które zostały pochowane w tym miejscu 3800 lat temu – czyli na długo przed pojawieniem się cywilizacji Inków. Niezwykły charakter znaleziska wzmacnia fakt tego, iż zidentyfikowano je na terenie świątyni, która należała do kultystów czczących wodę.

Prace badawcze w wąwozie San Juan, stanowiącym część Doliny Viru w północno-zachodnim Peru, były prowadzone przez naukowców z Narodowego Uniwersytetu w Trujillo (UNT). Stanowisko archeologiczne w którym realizowano wykopaliska jest znane wśród badaczy jako druga świątynia Queneto. Za sprawą ostatniego znaczącego odkrycia miejsce to rzuca nowe światło na starożytne kultury, które rozkwitały w regionie Andów we wczesnym okresie preklasycznym – a dokładnie w latach od 1800 do 900 r. p.n.e.

Cztery starożytne ludzkie szczątki z wąwozu San Juan znaleziono w ramach Projektu Badań Archeologicznych w Dolinie Virú (PAVI), na czele którego stoi doktor Feren Castillo Lujána i Christiana Gonzáleza z UNT. Eksperci w opublikowanym oświadczeniu poinformowali, że w zidentyfikowanym przez nich miejscu pochówku znajdowały się szczątki dwójki dzieci, nastolatka i dorosłego. Szkielety wszystkich czterech osób znaleziono w pozycji leżącej na boku, a ich czaszki były zwrócone do góry. Przy zmarłych odkryto także pozostałości przedmiotów pogrzebowych, takich jak kamienne wisiorki i muszle ślimaków, informuje portal „Archeology News Online Magazine„.

Odkryte szczątki pochodzą z czasów, gdy mieszkańcy terenów dzisiejszego Peru używali ceramiki na dużą skalę i budowali duże budowle, takie jak wczesne piramidy. Nie są to pierwsze znaleziska jakie zostały dokonane na terenie stanowiska archeologicznego Queneto w północnym Peru, ponieważ wykopaliska na tym obszarze są prowadzone przez archeologów już od 50 lat. Stanowisko to było zamieszkiwane w okresie lat 1800-900 p.n.e., który to przedział czasowy bywa określany jako wczesny okres formatywny – stanowi on część epoki preklasycznej. Kultura Doliny Virú poprzedza tym samym znacząco Państwo Inków, które od początku XIII wieku do lat 30. XVI wieku rozkwitało w Andach.

Grobowiec odkopano dokładnie na terenie pradawnej świątyni z której jest znane Queneto. Zbudowano ją z kamiennych ścian, które były połączone glinianym tynkiem. Ściany tej świątyni charakteryzują się tym, iż mają zaokrąglone narożniki. Do tej pory przy badaniach prowadzonych na terenie świątyni  Queneto odnajdywano liczne pozostałości ceramiki. Jak przypuszczają specjaliści, ta preinkaska świątynia najprawdopodobniej była poświęcona kultowi wody.

Jason Nesbitt, profesor antropologii z Uniwersytetu Tulane, który nie był zaangażowany w wykopaliska na stanowisku Queneto, pochwalił pracę zespołu, który odkrył cztery starożytne szczątki. „Jestem pod wielkim wrażeniem tego projektu. Te badania pokazały jakie znaczenie miała Dolina Viru na początku drugiego tysiąclecia p.n.e. Obecnie jest stosunkowo niewiele pochówków z tego okresu. Te cztery pochówki z pewnością pomogą archeologom w badaniach tego preinkaskiego społeczeństwa (z ujęciem podziału na pochodzenie społeczne, wiek, płeć – przyp. red.)” – powiedział Jason Nesbitt.

Naukowca w najnowszym znalezisku z wąwozu San Juan szczególnie zaintrygowało, że szczątki były zwrócone w stronę gór – co najpewniej nie było dziełem przypadku, a jakiejś przyświecającej tej społeczności idei. „Góry mają symboliczne znaczenie w kosmologii andyjskiej. Były one traktowane jako źródło wody, dzięki czemu możliwe było nawadnianie tego pustynnego krajobrazu” – dodał.

Marcin Jarzębski