Sensacyjne odkrycia w jaskiniach w Malezji. Pochówek sprzed 16 tys. lat i 71 tys. artefaktów
Archeolodzy prowadzący wykopaliska ratunkowe w jaskiniach wapiennych w dolinie Nenggiri w Malezji odkryli ponad tuzin prehistorycznych pochówki, z czego wiek jednego z nich jest datowany na nawet 16 tys. lat. Prace badawcze w nich były prowadzone z dużą intensywnością i natężeniem, gdyż te zamieszkiwana w epoce kamienia łupanego jaskinia zostaną całkowicie zalane w związku z budową zbiornika hydroelektrycznego.
Położone w stanie Kelantan w północno-wschodniej części Półwyspu Malajskiego, w odległości około 215 kilometrów na północ od stolicy Malezji Kuala Lumpur, jaskinie do połowy 2027 r. zostaną całkowicie wypełnione wodą na skutek budowy zbiornika hydroelektrycznego. Za sprawą tego projektu w dolinie Nenggiri ma powstać sztuczne jezioro o powierzchni 53 kilometrów kwadratowych, które będzie zasilać elektrownię wodną o mocy 300 megawatów. Jako że w tych paleolitycznych jaskiniach znajduje się wiele prehistorycznych skarbów i pochówków, to archeolodzy podjęli decyzję o przeprowadzeniu wykopalisk ratunkowych.
Zuliskandar Ramli, archeolog z Narodowego Uniwersytetu Malezji, powiedział w rozmowie z „Live Science”, że większość z odkrytych w tych jaskiniach szkieletów należała do przedstawicieli przedneolitycznej kultury jaka zamieszkiwała północno-wschodni region Półwyspu Malezyjskiego. Niektórzy badacze są zdania, iż ziemia ta była domem dla wczesnoneolitycznej kultury Hoà Bình, pochodzącej z terenów współczesnego Wietnamu.
Społeczność ta wytwarzała charakterystyczne kamienne narzędzia, których liczne przykłady są znane z obszaru całej Azji Południowo-Wschodniej, począwszy od południowo-zachodnich Chin, a skończywszy na Indonezji. Naukowcy przypuszczają, że kultura Hoà Bình wykorzystywała wiele dzikich roślin – takich jak pieprz, bób, czy orzechy betelu – które obecnie w udomowionej formie są powszechnie wykorzystywane w regionie, a częściowo też na świecie (jak to jest w przypadku pierwszych dwóch roślin).
Kierujący wykopaliskami na terenie doliny Nenggiri w północno-wschodniej Malezji Zuliskandar Ramli powiedział, że jego zespół przeszukujący 13 wapiennych jaskiniach zidentyfikował w sumie do tej pory 16 pochowanych szczątek ludzkich, które były pogrzebane w czterech zbiorowych miejscach pochówku, informuje portal „Live Science„.
Aż 15 ze znalezionych szkieletów było pochowanych w pozycji kucznej, którą inaczej też można określić jako w pełni zgiętą pozycję, co wskazuje na to, że pochodzą one z okresu przedneolitycznego. Jednak jeden ze szkieletów był pochowany w innej pozycji (przypominającej nieco układ ciała, jaki człowiek przybiera w trakcie rozciągania się), co sugeruje, że ten pochówek pochodzi sprzed 6 tys. lat, czyli okresu neolitu. Przypuszczenia te potwierdziło datowanie radiowęglowe warstw osadowych w jaskini.
Oprócz 16 szkieletów archeolodzy wydobyli z jaskiń ponad 71 000 prehistorycznych artefaktów. Wiele z nich to obrobione fragmenty narzędzi kamiennych, ale badacze znaleźli również tysiące fragmentów potłuczonych naczyń ceramicznych, czy kamienny ozdób.
Prace archeologiczne w dolinie Nenggiri rozpoczęły się w marcu 2022 r., a zakończyły w październiku 2023 r. – poinformowała malezyjska państwowa agencja prasowa „Bernama. Jednym z najważniejszych znalezisk w trakcie tych wykopalisk był kompletny szkielet ludzki, na który archeolodzy natrafili w jaskini o nazwie Gua Keledung Kecil. Jego wiek szacuje się na 14-16 tys. lat. „To najpełniejszy i najstarszy szkielet w pozycji całkowicie zgiętej, jaki znaleziono w naszym kraju” – powiedział Ramli.
Znaczna część z odkrytych w jaskiniach wapiennych artefaktów to przedmioty pogrzebowe, które były celowo umieszczane w miejscach pochówku wraz ze zmarłymi. W przypadku grobów przedneolitycznych z Malezji najczęściej były to kamienne narzędzia, minerały hematytu, czerwona ochra, czy czasem kryształy. W grobie z okresu neolitu znaleziono natomiast takie przedmioty jak kamienna bransoleta, szlifowane kamienne narzędzia i kawałki ceramiki.
Marcin Jarzębski
