Sensacyjny artefakt ze starożytnej nekropolii. Najstarszy na świecie kamień runiczny

Odkryty na terenie nekropolii Svingerud w Norwegii najstarszy znany na świecie kamień runiczny został złożony przez archeologów w jedną całość. Rozbite fragmenty udało im się połączyć niczym elementy układanki. W przekonaniu badaczy najprawdopodobniej elementy tego kamienia runicznego zostały rozdzielone w celowy sposób, co rzuca nowe światło na różnorodne praktyczne i rytualne aspekty wykorzystywania przez germańskie plemiona kamieni runicznych.

Najstarszy na świecie kamień runiczny

Na początku 2023 r. zespół archeologów odkrył pozostałości rozbitego na fragmenty kamienia runicznego. Jak ujawniły późniejsze badania naukowcy na cmentarzysku Svingerud w Norwegii odkryli najstarszy na świecie kamień runiczny. Po złożenie elementów rozbitego zabytku ujawnione zostały unikalne informacje na temat wczesnego użycia pisma runicznego na kamieniach w kontekście ceremonialnym i praktycznym.

Runy to forma alfabetu, która była powszechnie wykorzystywana przez nordyckie ludy germańskie nim nie zostały one wyparte przez alfabet łaciński. Najstarsze znane przykłady stosowania kamieni runicznych pochodzą z okresu od 200 do 700 r. n.e. Jednak dokładne pochodzenie i sposób wykorzystania run wciąż pozostają niejasne.

„Rozwój pisma runicznego oraz praktyka wykuwania run na kamieniach są trudne do jednoznacznego wyśledzenia” – powiedział profesor runologii na Uniwersytecie w Oslo (UiO) i członek zespołu badawczego Kristel Zilmer, podkreślając przy tym jak złożona i niejasna jest kwestia pochodzenia pisma runicznego. Następnie ekspert wyjaśnił, że kamienie runiczne pełniły zarazem funkcje praktyczne, jak i ceremonialne.

Alfabet runiczny

Odkryty w Svingerud kamień z runami to piaskowiec, który uległ rozbiciu na wiele fragmentów. W przekonaniu ekspertów to znalezisko jest szczególnie fascynujące, gdyż rzuca nowe światło na wczesne stosowanie pisma runicznego na kamieniach. Na fragmentach znajdują się różne interesujące sekwencje run, które są położone obok innych tajemniczych znaków.

Kontekst archeologiczny tego znaleziska stwarza doskonałą okazję do datowania kamienia za pomocą datowania radiowęglowego. fragmenty odkryto w osobnych grobach. Dzięki starannym badaniom archeologicznym przeprowadzonym przez trzy sezony wykopalisk oraz analizom laboratoryjnym, zespół badawczy odkrył, że fragmenty pasują do siebie jak układanka.

Kamienne fragmenty odkryto w osobnych grobach znajdujących się na cmentarzysku Svingerud. Dzięki starannym badaniom archeologicznym przeprowadzonym przez trzy sezony wykopalisk oraz analizom laboratoryjnym, zespół badawczy odkrył, że fragmenty pasują do siebie jak układanka. Co ważne w badaniach Svingerud, ponieważ miejsce to jest cmentarzyskiem, to datowaniu radiowęglowym mogą zostać poddane także ludzkie szczątki po kremacji oraz węgiel drzewny, , co pozwala określić dokładny czas pochodzenie tego zabytku. To właśnie za sprawą datowania radiowęglowego naukowcy odkryli, że zidentyfikowany artefakt to najstarszy kamień runiczny na świecie. Okazuje się, że powstał on między 50 rokiem p.n.e. a 275 rokiem n.e.

Marcin Jarzębski