SPECULOOS-3 b – egzoplaneta wielkości Ziemi

Astronomowie odkryli nową egzoplanetę wielkości Ziemi, która krąży wokół ultrachłodnej gwiazdy karłowatej znajdującej się w odległości zaledwie 54,6 lat świetlnych. Nowo odkryty obcy świat, oznaczony jako SPECULOOS-3 b, jest nieco mniejszy, ale znacznie gorętszy niż nasza planeta.

Jak tłumaczą naukowcy, projekt Search for Planets EClipsing ULtra-cOOl Stars (SPECULOOS) ma na celu znalezienie potencjalnie nadających się do zamieszkania egzoplanet wokół jednych z najmniejszych i najzimniejszych gwiazd w sąsiedztwie Słońca. Wykorzystuje on sieć sześciu zrobotyzowanych teleskopów o aperturze 1 m – cztery teleskopy SPECULOOS-South Observatory (SSO) w Chile, Artemis, pierwszy teleskop SPECULOOS-North Observatory (SNO) na Teneryfie oraz teleskop SAINT-EX w San Pedro Martir Observatory w Meksyku.

Jedną z gwiazd obserwowanych w ramach programu SPECULOOS jest SPECULOOS-3 (znana również jako LSPM J2049+3336), zdaniem astronomów jest ona ultrachłodnym karłem typu widmowego M6.5, około ośmiokrotnie mniejszym i 10-krotnie mniej masywnym niż Słońce. Wiek gwiazdy badacze oszacowali na 6,6 miliarda lat, a jej efektywna temperatura wynosi około 2500 stopni Celsjusza.

Astronomowie z University of Liège w Belgii, pod kierownictwem Michaëla Gillona, wykryli sygnał podobny do tranzytu w krzywych blasku SPECULOOS-3. Dalsze obserwacje tej gwiazdy wykazały, że sygnał ten jest spowodowany przez planetę pozasłoneczną wielkości Ziemi.

Jak wskazują astronomowie, SPECULOOS-3 b ma promień około 0,977 promienia Ziemi i krąży wokół swojej gwiazdy macierzystej co 17,28 godziny. Temperatura równowagi planety została oszacowana przez nich na około 250 stopni Celsjusza.

Masa, a tym samym skład SPECULOOS-3 b, jak podkreślają badacze pozostają nieznane. Astronomowie zakładają jednak, że planeta ta ma skalisty skład, wystarczająco krótką orbitę i wielkość, aby utrzymać znaczną otoczkę wodoru. Badacze zaznaczają, że wszystkie obecnie znane planety wielkości Ziemi w archiwum egzoplanet NASA mają masy sugerujące skalisty skład.

Naukowcy twierdzą, że jeśli SPECULOOS-3 b rzeczywiście ma skalisty skład, to jej spodziewana masa wynosiłaby około 0,93 masy Ziemi. Dalsze obserwacje spektroskopowe mogą doprowadzić do wykrycia sygnałów prędkości radialnych SPECULOOS-3 b, co może doprowadzić do możliwego pomiaru jej masy.

Astronomowie podkreślają, że wysokie napromieniowanie SPECULOOS-3 b w połączeniu z jasnością w podczerwieni i rozmiarami gwiazdy macierzystej sprawiają, że jest to jedna z najbardziej obiecujących skalistych egzoplanet do zbadania za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) w celu przeprowadzenia szczegółowej charakterystyki spektroskopii emisyjnej.

Emil Gołoś