Trzy badania, które mogą uratować życie w każdym wieku

Choć medycyna oferuje nam wiele badań diagnostycznych mających ocenić stan naszego zdrowia, wystarczą trzy, które – wykonywane regularnie – mogą zapobiec poważnym konsekwencjom zdrowotnym a niekiedy nawet uratować nam życie. Choć są powszechnie dostępne i tanie, niewiele osób pilnuje, by wykonywać je regularnie.

Czy chcemy dłużej żyć?

Jak wynika z badań Instytutu IQS przeprowadzonych w 2023 roku, choć ponad 70 proc. Polaków martwi się o zdrowie swoje i bliskich, to jednak aż 40 proc. nie wykonuje żadnych badań profilaktycznych! I choć wszyscy potrafimy wskazać, jakie badania powinny być wykonywane co roku, to już z regularnym ich wykonywaniem nie jest najlepiej.

Naprawdę niewiele trzeba, by lekarz miał wiedzę na temat naszego zdrowia i mógł zapobiec rozwojowi naprawdę poważnych dolegliwości. Wystarczą trzy podstawowe badania, by zarówno w wieku 20, 30, 40, jak i więcej lat dowiedzieć się, co dzieje się w naszym organizmie na długo przed wystąpieniem dolegliwości.

Badania ogólne krwi

Morfologia, bo tak nazywa się podstawowe badanie krwi, to nic innego jak szczegółowa analiza składu i budowy naszych krwinek białych i czerwonych, ich ilości, wielkości i kształtu. Badanie dostarcza wiedzy na temat naszej kondycji, szczególnie: występowanie niedokrwistości spowodowane niedoborem żelaza, stanów zapalnych, zakażeń, zaburzeń odporności i chorób autoimmunologicznych, białaczki i innych nowotworów.

Morfologię powinno się wykonać, kiedy obserwujemy u siebie niepokojące pogorszenie kondycji, zmęczenie, spadek wagi, nawracające infekcje czy trudno gojące się rany czy tworzenie się siniaków. Badanie krwi rutynowo raz w roku powinien zlecać nam lekarz POZ w każdym wieku, już we wczesnej młodości a nawet dzieciństwie, zwłaszcza kiedy dziecko jest niejadkiem i łatwo się męczy.

Badania ogólne moczu

Próbkę do badania możemy spokojnie pobrać sami we własnej łazience do wysterylizowanego naczynia. Zazwyczaj robimy to tylko wtedy, kiedy cierpimy na infekcję dróg moczowych. Tymczasem z moczu można dowiedzieć się wiele o schorzeniach związanych z prawidłową pracą nerek i układu wydalniczego.

Badanie ułatwia rozpoznanie cukrzycy, żółtaczki, zapalenia trzustki, chorób nadnerczy, nadciśnienia tętniczego czy monitorowania poziomu wapnia, witamin czy mocznika. Niestety, większość tych chorób bardzo długo przebiega bezobjawowo i tylko dzięki podstawowym badaniom wykonywanym regularnie mamy szansę na ich zdiagnozowanie i szybkie wdrożenie leczenia.

Pomiar ciśnienia tętniczego

To badanie także można wykonać domowym aparatem pomiarowym, stanowiska do mierzenia ciśnienia znajdziemy też w wielu aptekach i obowiązkowo w przychodniach. Proste badanie określa ciśnienie skurczowe i rozkurczowe w tętnicach, co może pomóc lekarzowi w wykryciu, już na etapie bezobjawowym, nadciśnienia tętniczego – przewlekłej choroby układu krążenia. W Polsce problemy z ciśnieniem ma co trzeci chory.

Choć większość przypadków wysokiego ciśnienia tętniczego w rozpoznaniu ma charakter samoistny, to jednak u części osób wysokie ciśnienie będzie jednym z objawów innych poważnych chorób: nerek. nadnerczy, tarczycy, bezdechu sennego.

Wszystkie wskazane wyżej badania należą do grupy badań podstawowych. Powinno się wykonać je już wieku 20 lat i powtarzać co roku. W kolejnych dekadach do tej krótkiej listy warto dodać kolejne badania: co 5 lat wykonać prześwietlenie klatki piersiowej, po 30-ce oprócz morfologii krwi wykonać także lipidogram i poziom mocznika, obowiązkowo zbadać poziom glukozy we krwi, odwiedzać regularnie stomatologa i okulistę.

Czy chcemy dłużej żyć?

Przed laty podstawowy przegląd zdrowia wymuszały na wszystkich pracownikach badania okresowe. Niestety w ostatnich dekadach znacznie ograniczono zakres tej diagnostyki. Sprawiło to, że choć doskonale wiemy, jakie badania powinniśmy wykonywać, wiele osób tego nie robi.

Jak wynika z wskazanych powyżej badań, nawet 30 proc. pytanych nie wykonuje podstawowej morfologii, 40 proc. nie bada moczu a prawie połowa nie wykonuje żadnych prześwietleń czy też badań USG. Niestety ma to wpływ na ogólny stan zdrowia społeczeństwa.

Jolanta Pawnik