Viagra – nowy skuteczny lek nasercowy?

To nie tylko lek warty Nobla, to ikona popkultury, jeden z najważniejszych bohaterów seksualnej rewolucji naszych czasów. Przez prawie trzy dekady niebieska tabletka przeszła od aptecznej reglamentacji i czarnego rynku po powszechną dostępność. Teraz okazało się, że Viagra – popularny lek na potencję – może mieć jeszcze jedno równie ważne zastosowanie: jako skuteczny lek nasercowy. 

Jak wynaleziono viagrę?

Lek na męską potencję odkryto przypadkiem pracując nad specyfikiem na nadciśnienie i dusznicę płucną. Już na etapie testów okazało się, że preparat o nazwie sildenafil nie spełnia pokładanych w nim nadziei, jednak w czasie testów z ciekawością i zakłopotaniem obserwowano jego skutki uboczne u pacjentów. Okazało się, że nowy lek, choć nie obniża ciśnienia, rozszerza naczynia krwionośne w penisie umożliwiając uprawianie satysfakcjonującego seksu tym, którzy dotąd mieli problemy z erekcją. 

Historia badaczy i pierwszych dystrybutorów nowego leku stała się kanwą wielu scenariuszy filmów i książek a naukowcy, którzy wyjaśnili mechanizm działania tlenku azotu wykorzystywanego w sildenafilu w 1998 roku otrzymali za to nagrodę Nobla. 

Kiedy dopuszczono lek do sprzedaży, tylko w ciągu trzech miesięcy w USA viagrę kupiły 3 miliony osób. Obecnie, kiedy sildenafil sprzedawany jest w wielu preparatach o różnych nazwach towarowych, trudno już nawet oszacować skalę jego sprzedaży. 

Viagra stała się odpowiedzią na potęgujące się pod wpływem stresu problemy z erekcją, pozwoliła też wrócić do seksu mężczyznom cierpiącym na wiele chorób, które przebiegają z zaburzeniami potencji. Jak się szacuje, problemy z erekcją ma coraz więcej mężczyzn. Tylko w Polsce w ostatnich latach może to dotyczyć nawet 22 proc. osób do 40. roku życia i ponad połowy mężczyzn po 60-ce.

Jak działa viagra?

Sildenafil wpływa na przepływ krwi rozluźniając mięśnie gładkie i rozszerzając naczynia krwionośne. Pod jego wpływem ciała jamiste prącia wypełniają się a to prowadzi do erekcji. Do takiej reakcji dochodzi dzięki uwolnieniu tlenku azotu. Oparty na tym mechanizmie lek okazał się praktycznie niezawodny i niezależny od okoliczności, choć do pełnego działania konieczna jest stymulacja seksualna. 

Lek nie był wolny od skutków ubocznych. Stosujący go skarżyli się niekiedy na ból głowy czy zgagę, można też było stracić słuch. Ofiarą takiego powikłania miał być Hugh Hefner, założyciel i właściciel pisma „Playboy”, znany ze swoich seksualnych ekscesów. 

Kto może stosować viagrę?

W Polsce przez wiele lat viagra była dostępna tylko na receptę. Od 2016 roku w sprzedaży jest nie niebieska, ale biała tabletka MaxOn Active – pierwszego preparatu z sildenafilem bez recepty. W chwili podejmowania tej decyzji Polska była pierwszym krajem w Europie, który na to zezwolił. Obecnie można już także kupić inne leki oparte o tę samą substancję czynną. Koszt dwóch tabletek np. Viagry Connect Max to ok. 40 zł. 

Wielu lekarzy uważa, że środki na potencję nadal powinny być sprzedawane pod nadzorem lekarza, ponieważ wchodzą w reakcje z niektórymi zażywanymi zwłaszcza w starszym wieku lekami, np. nitrogliceryną. Viagra jest lekiem dedykowanym osobom z zaburzeniami erekcji, jednak zaczęli po nią sięgać także ci, którzy chcą poprawić jakość swojego seksu i zwiększyć możliwości organizmu. To także powinno być konsultowane z lekarzem.

Choć w sprzedaży jest sporo leków na potencję, te z sildenafilem uważane są za najlepiej przebadane. Viagra jest też jednym z pierwszych preparatów leczniczych, które zawojowały światowy rynek reklamy. Do promowania jej angażowano kandydatów na prezydentów, ikony sportu i estrady, niebieska tabletka stała się „bohaterką” wielu filmowych epizodów. Choć jest powszechnie dostępna, nadal jest jednak jednym z najczęściej podrabianych leków na świecie, co wzięło się z czasów, kiedy nie na wszystkich kontynentach była dopuszczona do sprzedaży, a zapotrzebowanie było ogromne. 

Nowe badania viagry

Niezależnie od kariery viagry, wchodzący w jej skład sildenafil nadal pozostaje w kręgu zainteresowania badaczy. Już w latach 90. ub. wieku udowodniono, że choć nie leczy nadciśnienia, korzystne jest jego stosowanie jako blokera enzymu PDE-5, który wspiera leczenie wielu chorób układu sercowo-naczyniowego, ma wpływ na przebieg przewlekłej choroby nerek i cukrzycy. Dzięki tym badaniom powstały popularne leki stosowane w leczeniu tętniczego nadciśnienia płucnego, która objawia się dusznościami, omdleniami, zmęczeniem i bólem w klatce piersiowej. 

Nowe doniesienia wskazują także, że stosowanie sildenafilu w znaczącym stopniu ogranicza występowanie tzw. MACE (poważnych niepożądanych zdarzeń sercowo-naczyniowych) i obniża ryzyko śmierci z powodu zawałów, udarów czy niewydolności serca. Badania przeprowadzone w ponad 20-tysięcznej grupie ochotników pokazały, że mężczyźni zażywający viagrę z powodu zaburzeń erekcji wyraźnie rzadziej zapadali na te choroby a wskaźnik śmiertelności z powodu tych chorób był u nich o prawie 40 proc. niższy. Jeszcze korzystniejsze wyniki były w grupie badanych, która zażywała największe ilości viagry. Badania, opublikowane w 2023 roku, prowadzono przez 14 lat. 

Korzyści ze stosowania viagry

Zanim jednak te obiecujące wnioski dołączą viagrę do leków zapobiegających problemom z sercem i naczyniami, naukowcy muszą odpowiedzieć na jeszcze jedno fundamentalne pytanie: Czy za obniżonym ryzykiem przedwczesnej śmierci i zawału stoi lekarstwo, czyli sildenafil czy raczej taki efekt daje aktywność seksualna. 

Nie jest przecież żadnym odkryciem, że uprawianie seksu zalicza się do skutecznych (i przyjemnych) narzędzi profilaktyki przeciwzawałowej. Podczas badań nie brano takich okoliczności pod uwagę, być może jednak – w czasach poszukiwania cudownej pigułki, która uleczy wszystkie choroby – ktoś jeszcze raz weźmie na tapet viagrę, by potwierdzić te obserwacje. 

Czy jest viagra dla kobiet?

Obserwując błyskotliwą i obiecującą karierę niebieskiej tabletki, która pomaga odzyskać młodzieńczy wigor w sypialni, wiele osób interesuje się jej kobiecym odpowiednikiem. „Różową tabletkę”, bo tak nazwano ten środek, Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła do sprzedaży już dekadę temu. Zawiera ona flibanserynę i jest przeznaczona dla kobiet przed menopauzą skarżącym się na problemy z oziębłością, nie za bardzo więc sprawdza się u młodszych kobiet. Dodatkowo jest to lek o charakterze psychotropowym, który wykazuje skuteczność po regularnym zażywaniu. Użytkownicy viagry mają więc lepiej. Warto jednak pamiętać, by – jeśli mamy jakieś dolegliwości zdrowotne – skonsultować swoje plany z lekarzem a zawarte w naszym artykule informacje mają wyłącznie charakter informacyjny. 

Jolanta Pawnik