W Bułgarii odkryto tajemnicze kamienne struktury i rzymski rydwan wojenny

Zespół archeologów prowadzących wykopaliska na terenie nekropolii, znajdującej się na pograniczu miejscowości Wetrino i Prowadija w obwodzie Warna we wschodniej Bułgarii, odkrył dobrze zachowane starożytny rzymski rydwan oraz zagadkowe kamienne struktury. Znalezisko to zostało określone jako pierwsze tego typu w regionie. 

Jak informuje Bułgarska Agencja Prasowa (BTA), w trakcie prac archeologicznych realizowanych na obszarze kurhanu stanowiącego część nekropolii położonej nieopodal miasta Prowadija badacze odkopali tajemnicze kamienne struktury i fragmenty dawnego rzymskiego rydwanu. Za wykopaliska na pograniczu miejscowości Wetrino i Prowadija odpowiada zespół archeologów z Muzeum Historii Regionalnej, na czele którego stoi dr Władimir Sławczew.

Wiek badanego kurhanu został przez naukowców oszacowany na przełom II i III wieku n.e. – tym samym pochodzi on z epoki cesarstwa rzymskiego. Starożytna mogiła znajduje się na trasie planowanej budowy gazociągu, który ma wzmocnić połączenia pomiędzy bułgarskimi i rumuńskimi systemami gazowymi. To właśnie ten fakt skłonił archeologów z Muzeum Historii Regionalnej do podjęcia wykopalisk ratunkowych w tym miejscu. Przedsięwzięcie to jest finansowane przez bułgarskiego operatora systemów przesyłowych gazu Bulgartransgaz oraz Narodowy Instytut Archeologiczny z Muzeum przy Bułgarskiej Akademii Nauk.

W obwodzie Warna do tej pory odkryto liczne stanowiska i struktury pochodzące z epoki brązu – właśnie z tego powodu naukowcy prowadzący wykopaliska na pograniczu miejscowości Wetrino i Prowadija początkowo przypuszczali, iż znajdujący się na jej terenie kurhan pochodzi z pochodzi również z końca prehistorycznych czasów. Ku ich zaskoczeniu okazało się jednak, iż miejsce to nie jest tak wiekowe jak początkowo zakładali, gdyż jak wykazało przeprowadzone datowanie stanowisko to pochodzi z czasów rzymskich, a dokładnie późnego cesarstwa rzymskiego. 

Władimir Sławczew wyjaśnił, że kurhan został zbudowany w kilku etapach. Na początku jego budowniczowie posłużyli się warstwą marglu, będącego bogatą w węglany glebą, którym pokryli kopiec. Konstrukcja ta następnie została rozbudowana o tajemnicze kamienne struktury o kopułowym kształcie, które wzniesiono po południowej stronie kurhanu. Te zagadkowe obiekty, o okrągłym i eliptycznym kształcie, zostały w zwarty i ścisły sposób ułożone tuż obok siebie. Ich przeznaczenie pozostaje jednak tajemnicą.

Pomimo bardzo dokładnej analizy prowadzonej na miejscu archeolodzy nie znaleźli nic wewnątrz tych struktur. Tym co najbardziej uderzyło archeologów był fakt, ż nie zostały znalezione żadne dowody, które wskazywałyby na to, iż struktury te zostały zniszczone przez ludzi – fakt ten skłonił Władimira Sławczewa do wysnucia wniosku, że zabytki te nie zostały splądrowane. W obrębie kurhanu odkryto także groby, w których znajdowały się skremowane szczątki ludzkie. Odkrycie to potwierdza funkcjonowanie praktyk całopalnych wśród starożytnych mieszkańców Bułgarii. Zmarli najpierw byli najpierw kładzeni na drewnianych stosach, następnie kremowani, a na końcu grzebani. Zwyczaj ten w Imperium Rzymskim nie był zresztą niczym niezwykłym, bo była to wówczas powszechna praktyka.

W grobowcach badacze natrafili także na ceramiczne i szklane naczynia, żelazne przedmioty, wykonane z brązu artefakty, rzymskie monety (w czasach rzymskich były one często umieszczane w grobowcach jako ofiary dla zmarłych – starożytni Rzymianie wierzyli, iż monety przydadzą się zmarłym w zaświatach). Zdaniem dr Władimira Sławczewa jedna z odkrytych monet została wybita za czasów panowania cesarza Antoninusa Piusa, podczas gdy inne powstały za czasów panowania dynastii Sewerów. W grobowcu nie odkryto żadnych złotych przedmiotów, których znalezienie ułatwiłoby archeologom określenie do jakiej warstwy społecznej przynależał pochowany w tym miejscu zmarły.

Najbardziej niezwykłym znaleziskiem, jakie zostało odkryte na terenie starożytnego kopca, był jednak dwukołowy rzymski rydwan – chociaż nie jest to pierwszy rydwan odkryty w Bułgarii, to nigdy wcześniej takiego zabytku nie znaleziono w regionie Warny. Fragmenty tego konnego pojazdu znajdowały się tuż obok miejsca w którym były pochowane szczątki koni. Rydwany takie jak ten były powszechnie używane w czasach rzymskich, zarazem w celach sportowych, transportowych, jak i ceremonialnych. Eksperci stwierdzili, iż odkryty rzymski rydwan najprawdopodobniej zostanie zrekonstruowany i umieszczony na publicznej wystawie. Władimir Sławczew zasugerował, iż znaleziony rydwan najpewniej był wykorzystywany w celach wojennych.

Marcin Jarzębski