W Szwajcarii odkryto rzymski obóz wojskowy sprzed 2 tys. lat
Zespół archeologów z Uniwersytetu w Bazylei prowadzący wykopaliska w alpejskiej dolinie Oberhalbstein w kantonie Gryzonia w Szwajcarii odkrył pozostałości nieznanego dotąd rzymskiego obozu wojskowego sprzed 2 tys. lat.
Głównym celem rozpoczętego w 2021 r. przez naukowców z Uniwersytetu w Bazylei projektu archeologicznego w dolinie Oberhalbstein było zbadanie pola starożytnej bitwy, którą Rzymianie stoczyli na terenach współczesnego kantonu Gryzonia 2 milenia temu. W 15 roku p.n.e. właśnie na tym położonym pod szczytem Colm la Runga obszarze miało miejsce starcie pomiędzy rzymskimi legionami, a celtyckim plemieniem Suanetes (przez rzymskich historyków było ono utożsamiane z Retami).
Przez ostatnie kilka lat na tym terenie znajdującym się w pobliżu wąwozu Crap Ses we wschodniej Szwajcarii archeolodzy, studenci i wolontariusze badali pole tej starożytnej batalii, co doprowadziło do zidentyfikowania znacznej ilości cennych artefaktów. Wśród najbardziej znamiennych znalezisk znalazły się ołowiane kule do procy, groty włóczni, czy unikatowy srebrno-mosiężny sztylet. Do tego grona zabytków z doliny Oberhalbstein w ostatnim czasie doszło jeszcze bardziej spektakularne odkrycie, informuje portal „Live Science„.
Jesienią 2023 roku wolontariusz wykorzystujący cyfrowe modele terenu o wysokiej rozdzielczości dostarczone przez Federalny Urząd Topografii Szwajcarii (Swisstopo) odkrył niezwykłe struktury na szczycie Colm la Runga, znajdującym się około 2200 metrów nad poziomem morza. Znalezisko to nie byłoby jednak możliwe bez użycia technologii LiDAR, czyli specjalnej techniki wykorzystującej impulsy laserowe do pomiaru odległości do powierzchni Ziemi. Za jej pomocą archeolog-amator zidentyfikował sztuczne rowy i wały, które były ukryte pod powierzchnią ziemi. Wolontariusz poinformował o tym znalezisku ekspertów, którzy przeprowadzili na tym terenie badania geofizyczne i wykopaliska, które potwierdziły, że wykryte przy pomocy LiDAR struktury stanowiły część umocnień starożytnego rzymskiego obozu wojskowego sprzed 2 tys. lat.
Położony na szczycie Colm la Runga rzymski obóz, który był umocniony trzema fosami i wałem, znajdował się w strategicznie ważnym miejscu. To właśnie z tego punktu roztaczał się panoramiczny widok na okoliczne doliny, w tym dolinę Landwasser, dolinę Albula, Domleschg i Surses. Lokalizacja ta była tym samym doskonałym punktem obserwacyjnym dla rzymskiej armii, który umożliwiał jej monitorowanie i sprawną kontrolę nad kluczowymi przełęczami górskimi w tej części Alp – takimi jak Lenzerheide, przez którą w tamtym czasie przebiegał ważny szlak. Zdaniem ekspertów położenie tej rzymskiej bazy wojskowej wskazuje, że odgrywała ona kluczową rolę w rzymskiej strategii obronnej związanej z panowaniem nad Alpami – bez kontroli nad tym górskim regionem serce Imperium Rzymskiego, czyli Półwysep Apeniński był stale zagrożony od północy.
Wykopaliska prowadzone na terenie obozu ujawniły do tej pory różne artefakty i wyposażenie należące do rzymskich żołnierzy, takie jak proce i ćwieki do butów. Co ciekawe, na niektórych pociskach z proc widnieje znak 3. Legionu, który brał również udział w bitwie w wąwozie Crap Ses, wspólnie z 10. i 12. Legionem. Odkrycie to wskazuje na bliski związek między starożytnym polem bitwy a nowo odkrytym obozem – stacjonujące na tym terenie rzymskie siły mogły założyć ten obóz, jako część szerszej kampanii mającej na celu podbój tego alpejskiego regionu.
„Odkrycie rzymskiego obozu wojskowego na Colm la Runga pozwala nam dokładnie prześledzić postęp rzymskich sił sprzed ponad 2000 lat, od Bergell przez przełęcz Septimer do rejonu Tiefencastel, a następnie w kierunku Chur i doliny alpejskiego Renu” – powiedział przedstawiciel Uniwersytetu w Bazylei. Następnie badacz dodał, że znalezisko to podkreśla, jak istotną rolę odgrywały takie obozy w dążeniach rzymskiej armii do umocnienia kontroli nad nowo zdobytymi terytoriami
Po wstępnych badaniach i dokumentacji przeprowadzonych w lipcu 2024 roku, studenci z Uniwersytetu w Bazylei, wraz z wolontariuszami, prowadzą dalsze badania systemu fos i wałów oraz struktur znajdujących się wewnątrz obozu. Ten etap badań, trwający od 11 do 31 sierpnia 2024 roku, ma na celu dostarczenie większej ilości informacji na temat układu obozu i obecności rzymskiego wojska w tym regionie. Odkrycie rzymskiego obozu na Colm la Runga stanowi istotny krok w trwających badaniach archeologicznych poszerzających wiedzę historyczną na temat okresu rzymskiej Szwajcarii. Wykopaliska prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Bazylei odbywają się we współpracy ze Służbą Archeologiczną Gryzonii.
Marcin Jarzębski
