Archeolodzy odkryli fragment średniowiecznej inskrypcji w bułgarskim mieście Melnik

W trakcie wykopalisk prowadzonych w kościele Matki Bożej w mieście Melnik, w obwodzie Błagojewgrad, w południowo-zachodniej Bułgarii archeolodzy odkopali 124 artefakty, które zostały wykonane z kamienia, ceramiki i metalu.

Najnowsze prace archeologiczne w Melniku ujawniły bezcenne skarby, które dają wgląd w życie codzienne mieszkańców tego miasta w epoce średniowiecza i nowożytności.  Zdaniem naukowców szczególnie wyróżniają się dwa odkryte zabytki. Wśród nich znajduje się fragment inskrypcji z XIII–XIV wieku, która powstała w początkowym okresie budowy, a także fragment marmurowej płaskorzeźby z XVIII lub początku XIX wieku, która zawiera wizerunki aniołów. Znaleziska te ukazują styl ekspresji religijnej i artystycznej w Bułgarii w okresie dwóch, oddzielonych od siebie o kilkaset lat, wieków.

Jak dowodzą naukowcy proces budowy kościoła Matki Bożej w mieście Melnik można podzielić na dwa główne etapy. Pierwszy trwał w okresie XIII-XIV wieku, natomiast drugi przypadł na połowę XIX wieku. W trakcie wykopalisk archeologicznych prowadzonych w Melniku w 2023 r. wysiłki badaczy koncertowały się na obydwu sektorach budowli, które pochodzą z różnych okresów historycznych. W ich toku odsłonięto część podłogi kościoła i apsydę, czyli półkoliste lub wieloboczne zakończenie prezbiterium – części kościoła przeznaczonej dla duchowieństwa podczas celebracji mszy świętej. Kościelna apsyda powstała w okresie pomiędzy XIII, a XIV wiekiem.

Naukowcy ustalili całkowitą długość średniowiecznego kościoła, która wynosiło około 17,35 metra. XIII-wieczny budynek miał również wyłącznie jedną apsydę. Wykopaliska w  mieście Melnik odbywały się drugi sezon z rzędu w 2023 r. przy wsparciu finansowym gminy Sandanski. Archeolodzy zapowiadają kontynuowanie badań i liczą, że następne sezony pozwolą dokładnie określić, kiedy świątynia została zbudowana po raz pierwszy. W trakcie ostatnich prac archeologicznych, w trakcie wykopalisk w drugim sektorze kościoła konserwatorzy pracowali nad usunięciem warstwy fresków z XIII i XIV wieku.

Według bułgarskiej państwowej agencji BTA (buł. Byłgarska telegrafna agencija) dzięki pracy konserwatorskiej archeologów w Melniku zostało uratowanych wiele fresków, które udało się ocalić pomimo często intensywnego rozdrobnienia. Dzieła te zostały przeniesione do Narodowego Muzeum Archeologii Bułgarskiej Akademii Nauk.

W średniowieczu Melnik był miastem granicznym położonym pomiędzy dwoma imperiami: bułgarskim i bizantyjskim. Był to duży ośrodek miejski znajdujący się na głównej drodze prowadzącej do portowego miasta w Salonikach. Jednak obecnie miejscowość ta liczy jedynie 325 oficjalnych mieszkańców i mało kto pamięta, że jeszcze sto lat temu mieszkało w niej ponad 10 000 ludzi. Historycy i archeolodzy, a także miejscowi mieszkańcy, są podekscytowani odkryciami dokonanymi w kościele Świętej Matki Bożej.  Zdaniem ekspertów najnowsze odkrycia zrodziły potencjał włączenia tego miejsca do regionalnego szlaku turystycznego, które może tchnąć nowe życie w Melnik.

Marcin Jarzębski