Astronomowie badają gromadę otwartą NGC 6940
Korzystając z sondy kosmicznej AstroSat, astronomowie zbadali pobliską gromadę otwartą NGC 6940. Obserwacje rzuciły więcej światła na właściwości i populacje gwiazd tej kosmicznej struktury.
Gromady otwarte (OC), utworzone z tego samego gigantycznego obłoku molekularnego, to grupy od kilkudziesięciu do kilkuset gwiazd luźno związanych ze sobą grawitacyjnie. Do tej pory w Drodze Mlecznej zidentyfikowano ponad tysiąc gromad OC. Szczegółowe zbadanie tych zbiorów gwiazd może mieć kluczowe znaczenie dla lepszego zrozumienia procesu formowania się i ewolucji naszej galaktyki.
Odkryta w 1784 roku NGC 6940 (znana również jako Melotte 232) jest gromadą otwartą w gwiazdozbiorze Lisek, w odległości około 2500 lat świetlnych. Wiek gromady szacuje się na 720 milionów lat, a jej metaliczność jest zbliżona do słonecznej.
Poprzednie obserwacje NGC 6940 wykazały, że zawiera ona kilka egzotycznych populacji gwiazd, oprócz normalnych gwiazd pojedynczych i podwójnych, takich jak błękitni maruderzy (BSS), niebieskie gwiazdy czające się (BL), żółci maruderzy (YSS) i czerwone gwiazdy kępkowe (RC). Jednakże, chociaż przeprowadzono wiele badań tego typu OC, te egzotyczne gwiazdy nie zostały jeszcze kompleksowo zbadane.
Astronomowie Anju Panthi i Kaushar Vaidya z Birla Institute of Technology and Science w Pilani w Indiach, wykorzystali Ultraviolet Imaging Telescope (UVIT) satelity AstroSat, aby przyjrzeć się bliżej NGC 6940, w celu zebranie większej ilości informacji na temat zawartości egzotycznych gwiazd w tej gromadzie. Wykorzystano również dane z satelity ESA Gaia do identyfikacji poszczególnych gwiazd wewnątrz gromady. Badania zostały opublikowane w serwsie arXiv.
„Gromada ta była obserwowana za pomocą Ultraviolet Imaging Telescope (UVIT) na pokładzie AstroSata, który ma zdolność wykrywania egzotycznych obiektów i ich gorących towarzyszy w połączeniu z innymi danymi o wielu długościach fali” – wyjaśniają naukowcy.
Badacze zidentyfikowali 492 gwiazd w NGC 6940, a 16 z nich okazało się być egzotycznymi gwiazdami. Znaleziono 11 niebieskich kandydatów na gwiazdy typu śledzącego, dwie żółte typu maruder, dwie czerwone gwiazdy typu kępkowego i jedną niebieską gwiazdę typu maruder.
Ponadto stwierdzono, że trzy gwiazdy typu BL najprawdopodobniej mają białego karła jako gorącego towarzysza. Dwie gwiazdy YSS mają gwiazdy sdB jako prawdopodobnych gorących towarzyszy, a jedna ze zidentyfikowanych gwiazd RC ma towarzysza w postaci białego karła.
Według badań, NGC 6940 wykazuje dowody na segregację masy, co sugeruje, że w gromadzie miała miejsce dynamiczna ewolucja. Masywne pojedyncze gwiazdy wykazują najwyższy stopień segregacji, po których następują populacje o równej masie w układzie podwójnym ciągu głównego (MS), a następnie pojedyncze gwiazdy o niskiej masie.
Obserwacje wykazały również obecność w NGC 6940 wydłużonego ciągu głównego (eMSTO). Astronomowie przypuszczają, że rozrzut wieku gwiazd jest jednym z czynników przyczyniających się do obserwowanego eMSTO. Nie wykluczają jednak, że przyczynia się do tego również efekt rotacji gwiazd i absorpcja pyłu.
Emil Gołoś
