Astronomowie odkryli masywną gromadę gwiazd wokół kwazara J0910-0414

Naukowcy odkryli nową masywną gromadę protogwiazd. Strukturę znaleziono wokół świecącego kwazara oznaczonego jako J0910-0414.

Gromady galaktyk składają się z setek do tysięcy galaktyk powiązanych ze sobą grawitacyjnie. Są one najbardziej rozległymi strukturami związanymi grawitacyjnie we Wszechświecie i mogą służyć jako doskonałe laboratoria do badania ewolucji galaktyk i kosmologii.

Astronomowie są szczególnie zainteresowani badaniem protogromad galaktyk. Takie obiekty, znalezione na wysokich przesunięciach ku czerwieni (ponad 2,0), mogą dostarczyć istotnych informacji na temat wczesnych lat istnienia Wszechświata.

Astronomowie z Obserwatorium Stewarda w Tucson (Arizona) pod kierownictwem Feige’a Wanga z Obserwatorium Stewarda wykorzystali Hyper Suprime-Cam (HSC) na teleskopie Subaru, Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) i inne urządzenia naziemne, aby zaobserwować J0910-0414 – świecący kwazar na przesunięciu ku czerwieni 6,63. Zawiera on jedną z najbardziej masywnych (około 3,6 miliarda mas Słońca) supermasywnych czarnych dziur na tak wysokim przesunięciu ku czerwieni. Z tego powodu, zdaniem badaczy, jest to dobre miejsce do poszukiwania większych skupisk gwiazd, a tym samym nowych gromad galaktyk, a także najwcześniejszych protogromad. Odkrycie zostało opisane w serwisie arXiv.

Zdaniem astronomów, nowo odkryta gromada jest jedną z najbardziej zagęszczonych struktur znanych we wczesnym Wszechświecie. Obecna masa tej struktury szacowana jest na około 6,9 kwadryliona mas Słońca, czyli trzy razy więcej niż pobliskiej gromady Coma. Oznacza to, że protogromada jest najbardziej masywną gromadą znalezioną przy przesunięciu ku czerwieni powyżej 6,0.

Astronomowie podkreślają, że identyfikowanie nadmiernych zagęszczeń galaktyk poprzez celowanie w pola kwazarów zarówno za pomocą ALMA, jak i obserwacji wąskopasmowych, jest niezwykle skuteczne, co zostało udowodnione przez odkrycie nowej gromady protogwiazd.

„Przyszłe obserwacje mozaikowe ALMA, obrazowanie wąskopasmowe szerokiego pola i obserwacje za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) kwazarów w EoR [Epoch of Reionization – okres ewolucji Wszechświata, przypadający na pierwszy miliard lat jego istnienia, w którym rozproszony w przestrzeni kosmicznej wodór został ponownie zjonizowany przez promieniowanie, czas ten jest jednym z ważniejszych epizodów ery materii] pozwolą nam nie tylko zidentyfikować nadmierne zagęszczenie galaktyk w EoR, ale także zbadać zależność ich ewolucji od środowiska” – podsumowują naukowcy.

Emil Gołoś