Astronomowie odkryli TOI-1135 b – nową egzoplanetę wielkości Saturna
Naukowcy zaobserwowali nową egzoplanetę krążącą wokół gwiazdy typu słonecznego. Nowo odkryty obcy świat, oznaczony jako TOI-1135 b, jest młody i porównywalny wielkością do Saturna.
Do tej pory satelita NASA Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) zidentyfikował ponad 7 tysięcy kandydatów na egzoplanety (TESS Objects of Interest lub TOI), z których 420 zostało dotychczas potwierdzonych. Od czasu uruchomienia w kwietniu 2018 r., TESS, wraz z zestawem kamer szerokokątnych, przeprowadza badanie około 200 tysięcy najjaśniejszych gwiazd w pobliżu Słońca w celu poszukiwania tranzytujących egzoplanet, w tym olbrzymich światów pozasłonecznych.
Astronomowie z Uniwersytetu La Laguna w Hiszpanii, pod kierownictwem Manuela Mallorquína Díaza potwierdzili istnienie kolejnej TOI monitorowanej przez TESS. Zidentyfikowali oni sygnał tranzytu w krzywej blasku TOI-1135 (znanej również jako HIP 62908 lub TIC 154872375) – młodej gwiazdy typu słonecznego o typie widmowym G0 w odległości około 371 lat świetlnych od Ziemi. Planetarna natura tego sygnału została potwierdzona przez dalszą fotometrię i spektroskopię. Odkrycie zostało opisane w serwisie arXiv.
Jak twierdzą naukowcy, nowo odkryta egzoplaneta TOI-1135 b ma promień około 0,8 promienia Jowisza, a jej masa wynosi około 0,062 masy gazowego olbrzyma, co daje gęstość na poziomie 0,16 g/cm3. Planeta krąży wokół swojego gospodarza co 8,02 dnia, w odległości 0,082 AU od niego. Temperatura równowagi TOI-1135 b szacowana jest na około 670–930 stopni Celsjusza.
Zdaniem badaczy uzyskane wyniki wskazują, że TOI-1135 b jest nadmuchaną egzoplanetą o rozmiarach zbliżonych do Saturna, jednak mniej masywną niż dwa największe gazowe olbrzymy Układu Słonecznego. Planeta posiada rozciągniętą atmosferę, najprawdopodobniej z powodu silnego promieniowania gwiezdnego.
Astronomowie przypuszczają, że TOI-1135 b może być w trakcie procesu utraty atmosfery poprzez fotoewaporacje (proces, w którym promieniowanie energetyczne jonizuje gaz i powoduje jego rozproszenie z dala od źródła). Badacze zauważyli, że planeta ma wysokie tempo utraty masy wynoszące około 39 mas Ziemi na miliard lat, więc ostatecznie straci większość swojej atmosfery w ciągu kilkuset milionów lat.
„Olbrzymie planety o masie mniejszej niż masa Saturna są podatne na utratę całości lub większości atmosfery we wczesnych stadiach rozwoju, jeśli otrzymają wystarczającą ilość promieniowania od gwiazdy macierzystej, co może mieć miejsce w przypadku TOI-1135 b” – wyjaśniają naukowcy.
Gwiazda macierzysta TOI-1135 jest nieco większa i masywniejsza od Słońca, a jej jasność wynosi 1,7 blasku słonecznego. Astronomowie szacują, że gwiazda ma od 125 milionów do 1 miliarda lat, a jej efektywna temperatura wynosi około 5 900 stopni Celsjusza.
Emil Gołoś
