Astronomowie zaobserwowali rozbłysk gwiazdy EV Lacertae
Badacze przeprowadzili obserwacje pobliskiej gwiazdy karłowatej typu M znanej jako EV Lacertae (w skrócie EV Lac). Udało im się wykryć nowy duży rozbłysk gwiezdny pochodzący z tego obiektu kosmicznego.
Rozbłyski gwiezdne to nagłe uwolnienie dużych ilości energii przez gwiazdy. Dochodzi do nich, gdy przesunięcie w polu magnetycznym tych kosmicznych olbrzymów przyspiesza elektrony do prędkości zbliżonych do prędkości światła, co skutkuje erupcjami wytwarzającymi emisję w całym spektrum elektromagnetycznym.
Astronomowie twierdzą, że rozbłyski gwiazd karłowatych typu M są jednymi z najbardziej niesamowitych wydarzeń gwiezdnych, ale są one trudne do przewidzenia. Dostrzeżenie takiej aktywności na tego typu obiektach wymaga długotrwałych pomiarów wielu gwiazd.
Shuna Inoue z Uniwersytetu Kioto w Japonii, wraz z zespołem badawczym, uchwycił rozbłysk pochodzący od gwiazdy tego typu. W październiku 2022 r. przeprowadzili oni obserwacje na wielu długościach fali EV Lacertae (znanej również jako GJ 873), aktywnego i słabego karła M typu widmowego M4.5, znajdującego się około 16,5 roku świetlnego od nas. Odkrycie zostało opisane w artykule opublikowanym serwisie arXiv.
„W dniach 24-27 października 2022 r. przeprowadziliśmy 4-nocne obserwacje na wielu długościach fali aktywnego karła M EV Lacertae z jednoczesnym pokryciem miękkiego promieniowania rentgenowskiego bliskiego ultrafioletu, fotometrii optycznej i spektroskopii optycznej” – twierdzą naukowcy.
W czasie obserwacji wykryto znaczący rozbłysk EV Lacertae. Miał on energię bolometryczną białego światła wynoszącą około 0,34 decyliona erg, a jego energia bolometryczna promieniowania rentgenowskiego została obliczona na poziomie 0,92 decyliona erg.
Obserwacje wykazały, że po rozbłysku nastąpił przesunięty w kierunku niebieskim nadmiarowy składnik widma wodoru alfa o prędkości około 100 km/s. Astronomowie zakładają, że składnik ten, który wystąpił około godzinę po rozbłysku, można przypisać erupcji prominencji.
Według badań, krzywe bliskości w ultrafiolecie i białym świetle EV Lacertae wykazują stopniowe i gwałtowne pojaśnienie podczas fazy wzrostu rozbłysku. Zauważono, że podczas stopniowego wzrostu białego światła, emisja bliskiego ultrafioletu (NUV) gwałtownie wzrosła. Stosunek strumienia w bliskim ultrafiolecie do światła białego w szczycie podczas fazy stopniowej obliczono na około 0,49. Astronomowie planują dalsze badanie rozbłysku EV Lacertae poprzez połączenie danych radiowych i wielozakresowych danych fotometrycznych.
Emil Gołoś
