Astronomowie zbadali gwiazdę zmienną RZ Piscium

Korzystając z należących do NASA teleskopów kosmicznych Spitzer i WISE, astronomowie zbadali gwiazdę zmienną o nazwie RZ Piscium. Odkryli, że otaczający ją dysk gruzu jest zwarty i silnie zaburzony.

Jak tłumaczą naukowcy, RZ Piscium (w skrócie RZ Psc) to gwiazda zmienna typu UX Orionis znajdująca się w odległości około 600 lat świetlnych od Ziemi, w gwiazdozbiorze Ryb, której wiek szacuje się na 30-50 milionów lat. Gwiazda zdaniem astronomów wykazuje ostre, nieregularne spadki optyczne, co wskazuje na obecność znacznej masy gazu i pyłu wokół niej.

Poprzednie obserwacje jak zaznaczają astronomowie, wykazały, że RZ Piscium zawiera pyłowy dysk okołogwiazdowy oraz towarzyszy jej czerwony karzeł (o masie około 0,12 masy Słońca) w odległości 22 AU (jednostek astronomicznych – średnia odległość między Ziemią a Słońcem – 1 AU = 149 597 870 km). Dysk krąży wokół gwiazdy pierwotnej, ale gwiazda wtórna najprawdopodobniej ma znaczący wpływ na sam otaczajace pole kosmicznego gruzu, obcinając jego zewnętrzną krawędź i silnie mieszając planetoidy.

Astronomowie z Obserwatorium Stewarda w Tucson w Arizonie pod kierownictwem Kate Su postanowił przyjrzeć się bliżej dyskowi RZ Piscium, chcąc uzyskać więcej informacji o jego naturze i właściwościach. Przeanalizowali oni wieloletnie dane pozyskane za pomocą Spitzera i WISE, aby zbadać głównie krótko i zmienność dysku otaczającego gwiazdę w podczerwieni. Badanie zostało opisane w serwisie arXiv.

Badanie wykazało, że RZ Piscium miał blisko krawędzi, silnie zaburzony dysk o promieniu wewnętrznym 0,1 AU i promieniu zewnętrznym 12 AU. Astronomowie oszacowali, że masa pyłu w dysku wyniosła od 0,0064 do 0,04 masy Ziemi, a masa tlenku węgla była mniejsza niż 0,00001 masy naszej planety, co dało bardzo niski stosunek masy gazu do masy pyłu.

Zdaniem naukowców, wyniki sugerują, że RZ Piscium jest gospodarzem ubogiego w gaz dysku szczątkowego, który wyewoluował z bogatego w gaz dysku protoplanetarnego. Obserwacje wykazały również, że emisja zanieczyszczeń w dysku zmienia się w skali tygodniowej, a najdłuższy okres bez większych zmian wyniósł około dwóch tygodni.

Emil Gołoś