Astronomowie zbadali planetę SPECULOOS-3

Astronomowie odkryli SPECULOOS-3 b – nową planetę wielkości Ziemi, krążącą wokół bardzo chłodnej gwiazdy typu czerwony karzeł w odległości zaledwie 55 lat świetlnych.

Jak wskazują astronomowie, planeta jest dopiero drugą tego typu odkrytą wokół tego rodzaju gwiazdy. Nazwana SPECULOOS-3 b, potrzebuje około 17 godzin, aby okrążyć swojego gospodarza, który jest ponad dwukrotnie chłodniejszy od Słońca, a także dziesięć razy mniej masywny i sto razy mniej jasny.

Zdaniem naukowców, dni i noce na SPECULOOS-3 b wydają się nie mieć końca – planeta prawdopodobnie znajduje się w układzie podwójnym, więc ta sama strona – „strona dzienna” – jest zawsze zwrócona w stronę gwiazdy, podobnie jak ma to miejsce w przypadku Księżyca i Ziemi.

Odkrycie, opublikowane w Nature Astronomy, zostało dokonane w ramach projektu SPECULOOS, prowadzonego przez University of Liège w Belgii we współpracy z University of Cambridge, University of Birmingham, University of Bern i Massachusetts Institute of Technology (MIT). SPECULOOS (Search for Planets EClipsing ULtra-cOOl Stars) powstał w celu poszukiwania egzoplanet krążących wokół ultrachłodnych gwiazd karłowatych przy użyciu sieci zrobotyzowanych teleskopów rozmieszczonych na całym świecie.

Bardzo chłodne gwiazdy karłowate, jak twierdzą badacze, są niezwykle powszechne, stanowiąc około 70 proc. gwiazd w Drodze Mlecznej. Ale są one również bardzo słabe i rozproszone, więc naukowcy muszą obserwować dane z teleskopów przez kilka tygodni, monitorując każdy obiekt indywidualnie, aby wykryć tranzytujące planety.

„Zaprojektowaliśmy SPECULOOS specjalnie do obserwacji pobliskich ultrachłodnych gwiazd karłowatych w poszukiwaniu planet skalistych, które dobrze nadają się do szczegółowych badań. W 2017 roku nasz prototyp SPECULOOS wykorzystujący teleskop TRAPPIST odkrył słynny system TRAPPIST-1 składający się z siedmiu planet wielkości Ziemi, z których kilka potencjalnie nadaje się do zamieszkania. To był doskonały początek” – mówi Michaël Gillon z University of Liège.

„Odkrycie SPECULOOS-3 pokazuje, że nasza ogólnoświatowa sieć działa dobrze i jest gotowa do wykrywania kolejnych skalistych światów krążących wokół gwiazd o bardzo niskiej masie. Podczas gdy bardzo chłodne gwiazdy karłowate są chłodniejsze i mniejsze niż nasze Słońce, ich żywotność jest ponad sto razy dłuższa – około 100 miliardów lat – i zakładamy, że będą to ostatnie gwiazdy wciąż świecące we Wszechświecie” – zaznacza Amaury Triaud z University of Birmingham.

Emil Gołoś