Cyklony w Arktyce coraz silniejsze

Badacze odkryli, że cyklony w okolicy bieguna północnego stają się coraz silniejsze. Wpływają one na znajdujący się tam lód, przyspieszając zmiany klimatyczne w tym obszarze.

Cyklon to zjawisko atmosferyczne, układ wiatrów w kształcie wiru, w którym powietrze cyrkuluje zgodnie z kierunkiem ruchu obrotowego Ziemi (na półkuli północnej powietrze cyrkuluje w lewą stronę, na półkuli południowej – w prawą). Często wyrazu cyklon używa się jako określenie zwyczajnego niżu – układów niskiego ciśnienia. Charakterystyczne są dla umiarkowanych szerokości geograficznych. Potężniejszą odmianą tego zjawiska są cyklony tropikalne.

Zespół naukowców z amerykańskich instytucji (North Carolina State University, University of Alaska Fairbanks, North Carolina A&T State University i Sandia National Laboratories) znalazł dowody na to, że w ostatnim półwieczu cyklony stały się silniejsze i bardziej powszechne. Wyniki badań zostały opublikowane w „Communications Earth & Environment”.

Wcześniejsze badania wykazały, że temperatury w Arktyce rosną szybciej niż gdziekolwiek indziej na Ziemi. Zmiany doprowadziły do tego, że w trakcie roku lód topnieje wcześniej oraz później się formuje. Niektórzy naukowcy przypuszczają, że do 2030 roku w Arktyce mogą wystąpić lata bez lodu. W 2022 roku w obszar arktyczny uderzył najsilniejszy znany dotąd cyklon. Wiatr o prędkości około 108 km/h tworząc ogromne fale, które rozbijały większość lodu powstałego w czasie zimy.

Grupa naukowców zbadała dane dotyczące klimatu Arktyki, sięgających lat 50. ubiegłego wieku. Porównali cyklony, które wystąpiły na badanym obszarze w ciągu ostatnich siedemdziesięciu lat. Okazało się, że cyklony w Arktyce stają się coraz większe i silniejsze, a także trwają dłużej. Badacze odkryli, że zdarzają się również częściej niż kiedyś.

Znaleźli także związek między wzrostem temperatury a tworzeniem się cyklonów nad Arktyką. Odkryli, że duże znaczenie, jeśli chodzi o wielkość i siłę cyklonów, mają zmiany gradientu temperatury. Gradient określa, z jaką szybkością i w jakim kierunku zmienia się temperatura. Prawdopodobnie związane ze wzrostem liczby cyklonów arktycznych, szczególnie zimą, są także zmiany w prądzie strumieniowym, czyli strefie położonej około 9-12 kilometrów nad powierzchnią Ziemi, w której obrębie przemieszczają się z zachodu na wschód ogromne masy powietrza. Ponadto wiry powietrza polarnego w troposferze wzmacniają się, prowadząc do większej liczby cyklonów w lecie.

Zespół badaczy stwierdził, że im więcej większych cyklonów uderza w Arktykę, tym więcej lodu morskiego pęka, co przyspiesza zmiany klimatyczne na tym obszarze.

Adrianna Grajber