Gromada Pandory badany przez astronomów

Astronomowie korzystając z Teleskopu Magellana w Chile zbadali gigantyczną gromadę galaktyk Abell 2744, znaną jako Gromada Pandory. Obserwacje dostarczyły informacji na temat właściwości tego skupiska gwiazd.

Gromady zawierają do tysięcy galaktyk powiązanych ze sobą grawitacyjnie. Tworzą się one poprzez akrecję masy i opadanie mniejszych podstruktur i są największymi znanymi strukturami związanymi grawitacyjnie we Wszechświecie. Dlatego też mogą służyć naukowcom jako doskonałe laboratoria do badania ewolucji galaktyk i kosmologii.

Znajdująca się w odległości około 4 miliardów lat świetlnych od Ziemi Gromada Pandory to gigantyczna gromada galaktyk, której masę szacuje się na około 4 biliony razy większą od masy Słońca. Wydaje się, że powstała ona w wyniku jednoczesnego połączenia się co najmniej czterech oddzielnych, mniejszych gromad galaktyk, co miało miejsce na przestrzeni 350 milionów lat.

Poprzednie obserwacje Gromady Pandory zdaniem naukowców ujawniły, że jest ona jednym z najbardziej złożonych zjawisk fuzji, jakie kiedykolwiek wykryto, obserwowanym zarówno za pomocą obserwacji radiowych, jak i w danych rentgenowskich. Astronomowie z Uniwersytetu w Mediolanie we Włoszech pod kierownictwem Davide Abrioli, postanowili dokładniej przyjrzeć się tej gromadzie za pomocą MegaCam – dużej mozaikowej kamerze CCD zamieszczonej na jednym z Teleskopów Magellana.

„Uzyskaliśmy ulepszoną analizę WL (słabego soczewkowania) gromady galaktyk Abell 2744 przy użyciu głębokich wielopasmowych danych obrazowych Magellan/MegaCam obejmujących pole widzenia około 31′ × 33′. W naszym badaniu zastosowaliśmy potok oparty na dwóch zupełnie nowych programach, mccd i ngmix, odpowiednio do rekonstrukcji PSF (funkcji rozproszenia punktu) i pomiaru kształtu” – tłumaczą naukowcy.

Jak podają astronomowie, nowe obserwacje wykazały, że Gromada Pandory ma przewidywaną całkowitą masę około 2,56 kwadryliona mas Słońca – w odległości 7,66 miliona lat świetlnych od południowo-zachodniej najjaśniejszej galaktyki gromady. To czyni ją jedną z najbardziej masywnych gromad galaktyk, jakie do tej pory odkryto.

Jak twierdzą badacze, zrekonstruowany rozkład całkowitej masy powierzchniowej ujawnił obecność trzech szczytów o wysokiej gęstości, podstruktur w wewnętrznym jądrze Gromady Pandory. Jeden z nich, o większej gęstości i stosunku sygnału do szumu wynoszącym 14,0, znajduje się w południowo-wschodniej części gromady, bardzo blisko najjaśniejszej galaktyki gromady, podczas gdy pozostałe dwa znajdują się w północno-zachodnim rogu.

Według astronomów, wyniki te potwierdzają, że gromada nie jest stabilna, ale przechodzi złożoną fuzję, co sugerowały wcześniejsze badania. Naukowcy sugerują, że potwierdza to również porównanie z nową, wysoce precyzyjną analizą silnego soczewkowania centralnego regionu gromady, opartą na danych z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST).

Emil Gołoś