Indyjski teleskop ILMT zidentyfikował swoją pierwszą supernową

Nowo wybudowany International Liquid Mirror Telescope (ILMT) w Indiach zidentyfikował swoją pierwszą supernową – SN 2023af.

Supernowe (SNe) to potężne i jasne eksplozje gwiazd, które mogą pomóc lepiej zrozumieć ewolucję gwiazd i galaktyk. Astronomowie dzielą supernowe na dwie grupy na podstawie ich widm atomowych: typ I i typ II. SNe typu I nie zawierają wodoru w swoich widmach, podczas gdy te typu II je wykazują.

ILMT to teleskop o średnicy 4 m, skierowany na zenit, znajdujący się w Obserwatorium Devasthal w Nainital w Indiach. Jest on w całości przeznaczony do prowadzenia astrometrycznych przeglądów bezpośredniego obrazowania. Astronomowie mają nadzieję, że ILMT pomoże im wykryć wiele nowych obiektów przejściowych, takich jak supernowe czy rozbłyski gamma. Budowa teleskopu rozpoczęła się 29 kwietnia 2022 r.

Astronomowie pod kierownictwem Brajesha Kumara z Aryabhatta Research Institute of Observational sciencES (ARIES) w Indiach za pomocą ILMT uchwycili jego pierwszą supernową – SN 2023af, która została początkowo wykryta dwa miesiące wcześniej. Badacze przeprowadzili dalsze obserwacje SN 2023af za pomocą ILMT, a także 3,6-metrowego teleskopu optycznego Devasthal (DOT) i 1,3-metrowego szybkiego teleskopu optycznego Devasthal (DFOT). Odkrycie zostało opublikowane w serwisie arXiv

Zespół uzyskał krzywą blasku SN 2023af obejmującą okres do 110 dni po jej odkryciu. Wstępne wyniki z ILMT pokazują, że linie wodoru są wyraźnie widoczne, a linie metali również pojawiają się w widmie tej supernowej. Na podstawie krzywej blasku i cech widmowych, astronomowie przypuszczają, że obiekt ten jest supernową typu IIP.

Zakłada się, że SNe IIP, takie jak SN 2023af, pochodzą z gwiazd prekursorowych, które zachowały znaczną ilość swoich warstw wodoru (ponad trzy masy Słońca) przed eksplozją jako supernowe z kolapsem rdzenia (CCSNe).

Astronomowie dodali jednak, że potrzebne są uzupełniające obserwacje SN 2023af w celu potwierdzenia jej klasyfikacji jako typu IIP.  Zauważyli też, że przyszłe obserwacje ILMT zapewnią wyjątkową okazję do odkrywania i badania różnych typów supernowych każdego roku, co doprowadzi do wykrycia setek nowych gwiezdnych eksplozji.

Emil Gołoś