Europa, księżyc Jowisza, jest zdolna do skrywania i podtrzymywania życia

Europa, jeden z wielu księżyców Jowisza, może być zdolna do podtrzymywania życia, ponieważ jej lodowa powierzchnia prawdopodobnie skrywa głęboki, słony ocean. To wiadomość, która zelektryzowała wszystkich zainteresowanych astronomią.

Europa jest jednym z największych z ponad 90 księżyców Jowisza. Jest szóstym księżycem znajdującym się najbliżej planety. Europa i trzy inne największe księżyce Jowisza – Io, Ganimedes i Kallisto – były pierwszymi księżycami orbitującymi w okół innej planety niż Ziemia. Nazywane są księżycami galileuszowymi od włoskiego astronoma Galileusza, który po raz pierwszy zaobserwował je za pomocą domowej roboty teleskopu w styczniu 1610 roku.

Oceany Europy rozciągają się na skalistym płaszczu księżyca, przez co interakcje między skałami, wodą i lodem mogą zapewnić energię do podtrzymania życia. D. G. Lemasquerier wraz z zespołem badawczym zbadał sposób, w jaki ogrzewanie z płaszcza Europy może napędzać cyrkulację oceanu pod lodową skorupą. Naukowcy modelowali oceany księżyca Jowisza, aby lepiej zrozumieć, w jaki sposób wzorce ogrzewania z jego głębi mogą wpływać na grubość lodowej powierzchni. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie AGU Advances.

Ciepło płaszcza jest jednym z czynników napędzających cyrkulację oceanu na Europie, a ogrzewanie to występuje w dwóch formach. Radiogeniczne jest spowodowane rozpadem materiałów radioaktywnych w płaszczu, a ogrzewanie pływowe jest spowodowane deformacją, jakiej podlega księżyc, gdy krąży wokół Jowisza i doświadcza jego silnego przyciągania grawitacyjnego. Ogrzewanie pływowe jest nierównomierne, jest wyższe na biegunach Europy i niższe w punktach księżyca, które znajdują się naprzeciwko gazowego olbrzyma.

Korzystając z uproszczonego modelowania, które nie uwzględniało zasolenia i sprzężenia zwrotnego ocean-lód, naukowcy zbadali, w jaki sposób ciepło może przenosić się z dna morskiego Europy, przez ocean i do lodowej skorupy. Stwierdzili oni, że jeśli w płaszczu dominuje ogrzewanie pływowe, równoleżnikowe zmiany strumienia ciepła z dna byłyby przenoszone w górę przez ocean i pozostałyby takie same na granicy lód-ocean, wpływając na grubość lodu i pozostawiając go najcieńszym na biegunach.

Jeśli jednak ogrzewanie radiogeniczne jest dominującym rodzajem ogrzewania w płaszczu, wówczas ocean miałby stosunkowo niewielki wpływ na grubość lodu. Misja Europa Clipper w 2024 r. może pomóc w potwierdzeniu tych ustaleń i przedstawić nowy wgląd w związek między ogrzewaniem płaszcza Europy, cyrkulacją oceaniczną i grubością jej lodowej skorupy.

Emil Gołoś