Mroczne praktyki ofiarne neolitycznej Europy
Nowe badanie szczątków kobiet pochowanych w epoce kamienia na terenach dzisiejszego Saint-Paul-Trois-Châteaux, w regionie Owernia-Rodan-Alpy we Francji, sugerują, iż zjawiskiem kulturowym typowym dla Europy tych czasów mogło być składanie ofiar mordowanych za pomocą brutalnej metody „incaprettamento”.
Mordowanie ofiar kultowych w czasach późnej epoki kamienia odbywało się najczęściej za pomocą tzw. metody „incaprettamento”, której nazwa pochodzi od brutalnych praktyk mafii sycylijskiej. Ta metoda egzekucji polegała na przywiązywaniu szyi danych nieszczęśników do ich nóg zgiętych za plecami, tak aby ofiary się udusiły. Zgodnie z najnowszymi badaniami okazuje się, że początki tej brutalnej praktyki sięgają czasów dużo odleglejszych niż XX wiek, bo prehistorycznych.
Okazuje się, iż „incaprettamento” było tradycyjną formą mordu kultowego w znacznej części neolitycznej Europy. Na przestrzeni ostatnich lat badacze zidentyfikowali kilkanaście pochówków, w których pochowane osoby zostały zamordowane właśnie w taki sposób. Praktyka ofiarna „incaprettamento” mogła być popularna w Europie doby epoki późnego kamienia nawet przez okres 2 tys. lat, informuje portal „Arkeonews„.
Najnowsze badania są efektem ponownej analizy starego grobowca, jaki został odkryty w Saint-Paul-Trois-Châteaux w południowo-wschodniej Francji, nieopodal Awinionu 20 lat temu. We wnętrzu odkrytego w tym miejscu grobowca, przypominającego swym kształtem silos, archeolodzy odkryli szczątki dwóch kobiet, które zostały pochowane w nim 5500 lat temu. Naukowcy swoją pracę rozpoczęli od zbadania tych szkieletów wydobytych z neolitycznego grobowca. Trzy ze szczątków należały do kobiet, które według zespołu badaczy zostały zmuszone do przyjęcia pozycji, która spowodowała uduszenie się; na dodatek przynajmniej jedna z kobiet mogła zostać pochowana żywcem.
Następnie zespół archeologów zaczął poszukiwać innych podobnych przykładów neolitycznych grobowców, w których ludzie zostali pochowani dokładnie w taki sam sposób. Poszukiwali oni dalszych dowodów, które miały rozstrzygnąć, czy niewątpliwie brutalna śmierć kobiet z Saint-Paul-Trois-Châteaux była częścią szerszej tradycji neolitycznej, która prawdopodobnie była związana z praktykami rolniczymi. Po dokładnej analizie i ocenie istniejącej literatury antropologicznej i archeologicznej na ten temat znaleźli raporty z 14 miejsc w Europie Wschodniej i Katalonii, które dotyczą dokładnie analogicznych takich nietypowych praktyk pochówkowych.
Innym ciekawym dowodem, który ma potwierdzać istnienie takiej makabrycznej praktyki w neolitycznej Europie, zdaniem naukowców są rysunki naskalne pochodzące z Sycylii, a które to są datowane na jeszcze wcześniejszy okres mezolitu (średnia epoka kamienia). Właśnie te rysunki naskalne najprawdopodobniej przedstawiają postacie pochowane w podobny sposób. Dalsze dochodzenie naukowców wykazało, iż prowadzące do uduszenia się „incaprettamento” było rytualną formą zabójstwa przez okres 2 tys. lat, w tym szczególnie popularną w Dolinie Rodanu w okresie od 6 tys. do 5500 lat temu.
Według badaczy początki tej praktyki ofiarnych zabójstw sięgają prawdopodobnie czasów jeszcze przed opanowaniem rolnictwa w Europie. Niemniej była ona popularna także po pojawieniu się pierwszych rolników w epoce neolitu. Odkrycie z Saint-Paul-Trois-Châteaux pozwala wejrzeć w mroczny aspekt neolitycznych społeczeństw europejskich i ich rytualnych praktyk. Wyniki badania rodzą dalsze pytania dotyczące motywacji stojących za tymi brutalnymi praktykami i ich związku z rozwojem rolnictwa.
Marcin Jarzębski
