MUSE bada kwazar PDS 456 

Korzystając z instrumentu Multi Unit Spectroscopic Explorer (MUSE) na Bardzo Dużym Teleskopie (VLT) w Chile, astronomowie zbadali świecący kwazar znany jako PDS 456. Obserwacje pomogły lepiej poznać ten obiekt.

Jak tłumaczą naukowcy, kwazary lub obiekty kwazi-gwiazdowe (QSO) to aktywne jądra galaktyk (AGN) o bardzo wysokiej jasności, emitujące promieniowanie elektromagnetyczne obserwowalne w zakresie radiowym, podczerwonym, widzialnym, ultrafioletowym i rentgenowskim. Są one jednymi z najjaśniejszych i najodleglejszych obiektów w znanym Wszechświecie i służą jako podstawowe narzędzia do wielu badań w astrofizyce i kosmologii. Jak twierdzą astronomowie, kwazary zostały wykorzystane do zbadania wielkoskalowej struktury Wszechświata i ery rejonizacji (okres ewolucji Wszechświata, w którym rozproszony w przestrzeni kosmicznej wodór został ponownie zjonizowany przez promieniowanie jonizujące). Poprawiły one również zrozumienie przez badaczy dynamiki supermasywnych czarnych dziur i ośrodka międzygalaktycznego. Badanie zostało opublikowane w serwisie arXiv.

Przy przesunięciu ku czerwieni (oddalaniu się źródła światła) wynoszącym 0,185, PDS 456 jest zdaniem astronomów, pobliskim, świecącym radiowo cichym kwazarem. Jest to najjaśniejszy cichy radiowo kwazar przy przesunięciu ku czerwieni poniżej 0,3. Poprzednie obserwacje PDS 456 wykazały, że wywołuje on silne ultraszybkie wiatry rentgenowskie oraz masywny wypływ molekularny tlenku węgla rozciągający się do 16 tysięcy lat świetlnych na wschód od jądra.

Astronomowie z Uniwersytetu Milano-Bicocca we Włoszech, pod kierownictwem Andrei Travascio postanowili wykorzystać duże pole widzenia MUSE do zbadania PDS 456. Instrument pozwoliło badaczom zmapować z niespotykaną dotąd szczegółowością zjonizowaną emisję z tego kwazara z wieloskalowym, wielofazowym wypływem.

Jak twierdzą astronomowie, obserwacje pokazały, że PDS 456 znajduje się w złożonym środowisku charakteryzującym się rozproszoną emisją zjonizowanego gazu rozciągającą się do maksymalnej odległości 150 tysięcy lat świetlnych. Środowisko to obejmuje zbiornik gazu o masie około 10-100 milionów mas Słońca oraz zawiera osiem galaktyk towarzyszących.

Obserwacje MUSE zidentyfikowały wypływ podwójnie zjonizowanego tlenu o prędkości 600 km/s. Wypływ ma przewidywany rozmiar około 65 tysięcy lat świetlnych. Szybkość wypływu masy została obliczona przez badaczy na poziomie 2,3 mas słonecznych rocznie, co jest znacznie niższe niż w kwazarach o podobnej jasności.

Naukowcy podkreślili, że wyniki dostarczają ważnego wglądu w złożoną interakcję między różnymi fazami wypływów napędzanych przez AGN a bogactwem środowiska okołogalaktycznego PDS 456.

Emil Gołoś