Na niemieckiej wyspie Fraueninsel odkryto romańską budowlę sprzed tysiąca lat
Zespół archeologów za pomocą technologii radarowej przeskanował teren znajdującej się na jeziorze Chiemsee w niemieckiej Bawarii wyspy Fraueninsel. Ich badania przyniosły nieoczekiwany rezultat, gdyż w samym centrum wyspy zostały odkryte ruiny wyjątkowego romańskiego budynku sprzed tysiąca lat. Najprawdopodobniej był on grobowcem błogosławionej Irmingardy z Chiemsee, która była matką przełożoną opactwa Frauenwörth.
Na jeziorze Chiemsee w Bawarii znajdują się cztery wyspy. Największą z nich jest Herrenchiemsee, która jest znana ze zbudowanego na polecenie „szalonego” króla Bawarii Ludwika II Wittelsbacha XIX-wiecznego pałacu. Dwie mniejsze wyspy, Krautinsel oraz Schalch, pozostają niezamieszkane. Szczególne zaciekawienie archeologów wzbudziła jednak druga co do wielkości wyspa – Fraueninsel. Początkowo celem ich badań było poszukiwanie pozostałości powstałego 600 lat temu kościoła, ale przy użyciu nowoczesnej technologii umożliwiającej skanowanie terenu odkryli jeszcze starszą budowlę.
Pierwszym sukcesem okazało się przeprowadzone na głębokości pół metra pod powierzchnią ziemi skanowanie, w toku którego zostały wykryte ruiny 600-letniego kościoła. Naukowcy postanowili jednak dokonać jeszcze bardziej dokładne badania georadarowe i zwiększając zasięg skanowania do głębokości ponad metra zeszli poniżej pozostałości późnośredniowiecznego kościoła. Była to słuszna decyzja, bo niżej w glebach Fraueninsel skrywał się jeszcze starszy i bardziej niezwykły budynek sakralny. Obiektem tym okazał się ośmioboczny romański kościół, będący sztandarowym przykładem bawarskiej architektury, informuje portal „The Miami Herald„.
Zdaniem ekspertów, drugie odkrycie spowoduje zupełne przepisanie historii benedyktyńskiego opactwa Frauenwörth na wyspie Fraueninsel. Rozbudowa klasztoru została prawdopodobnie przeprowadzona na polecenie panującego w Bawarii w latach od 748 do 788 r. księcia Tassilo III. To właśnie on w 782 r. nakazał zbudowanie klasztoru na drugiej największej wyspie na jeziorze Chiemsee. Chociaż historia klasztoru była stosunkowo dobrze zbadana, to relatywnie słabo była poznana przeszłość całej reszty Fraueninsel. Wszystko to zmieniło się wraz z ostatnim znaleziskiem.
Wiekowy romański budynek został odkryty przez specjalistów z Bawarskiego Państwowego Urzędu Ochrony Zabytków (BLfD). Ku ich zaskoczenie radar naziemny wykrył fundamenty budynku, który nie był wspominany w żadnych znanych pismach, czy kronikach. Nie był on także odznaczany na mapach. Dlatego o ile pierwsze odkrycie nie stanowiło niespodzianki dla naukowców (istnienie dawniej 600-letniego kościoła na wyspie Fraueninsel było znanym faktem, nie była znana jedynie dokładna lokalizacja jego ruin), to drugie znalezisko z powodu milczenia źródeł wywołało u nich prawdziwe zdumienie i ekscytację.
„W obszarze odkrycia znajdował się kościół św. Marcina, który stanowił część kompleksu klasztornego Frauenwörth. Został on po raz pierwszy udokumentowany w 1393 r. Był on usytuowany na najwyższym punkcie wyspy i został zburzony w 1803 roku w trakcie sekularyzacji. Jednak to, że na wyspie znajdował się jeszcze starszy budynek sakralny stanowiło dla nas prawdziwą dużą niespodziankę” – powiedział burmistrz gminy Chiemsee Armin Krämmer.
Romańska budowla ma średnicę około 20 metrów oraz został zbudowany na ośmiobocznej podstawie. Ma on kształt krzyża, a w jego centrum znajdowała się mała wieża kościelna. Architektura romańska rozwijała się w Europie od X do XIII wieku. Jej najbardziej charakterystycznymi elementami architektonicznymi jest półkolisty kształt budynku oraz sklepienia. Jak dowodzą eksperci, ten styl architektoniczny był niezwykle rzadki na północ od Alp. W Bawarii znajdują się tylko dwa znane romańskie budynki kościelne.
Zdaniem archeologów unikatowe na skalę całych południowych Niemiec ruiny romańskiego budynku były najpewniej związane z postacią błogosławionej Irmingardy z Chiemsee. Od około 850 r. jako matka przełożona była ona pierwszą znaną przełożoną opactwa Frauenwörth. Jej ojcem był Ludwik II Niemiecki, który w latach 817-843 był królem Bawarii, a w 843 r., kiedy został zawarty traktat w Verdun dzielący Cesarstwo frankijskie na trzy części, przejął władzę nad jego wschodnią częścią. Pradziadkiem Irmingardy był sam Karol Wielki.
Po śmierci opatki w 866 r. została ona pochowana w kościele klasztornym. W celu pozyskania relikwii jej grób został otwarty gdzieś pomiędzy 1001 a 1020 rokiem. W tym samym czasie przy opactwie wzniesiono zasadniczo nowy budynek klasztorny, z którego do dziś zachowała się sala bramna, wczesnoromański kościół opacki i dzwonnica. Eksperci uważają, że romański kościół mógł zostać wzniesiony mniej więcej w tym samym czasie co nowy klasztor. Najprawdopodobniej służył on jako budynek pamięci i pomnik błogosławionej Irmingardy, pierwszej matki przełożonej opactwa.
Marcin Jarzębski
