Na wyspie Bozcaada odkryto starożytny cmentarz dziecięcy

Podczas wykopalisk prowadzonych na terenie starożytnego miasta Tenedos na wyspie Bozcaada, położonej na południowy zachód od Dardaneli, w Turcji został odkryty liczący 2700 lat cmentarz dziecięcy.

Bozcaada to współczesna nazwa osławionej w starożytnych czasach wyspy Tenedos. Jej wcześniejsza nazwa odnosiła się do legendarnego bohatera Tenesa, który miał rządzić wyspą w trakcie wojny trojańskiej. Wyspa Tenedos została wspominana zarazem w Iliadzie i Eneidzie. Miała ona służyć jako port, w którym na postój zatrzymały się główne greckie siły uderzeniowe podczas wojny trojańskiej, którymi dowodził Agamemnon. W późniejszych wiekach została wykorzystana jako baza morska dla sił perskiego władcy Kserksesa, który w V wieku p.n.e. dążył do podboju Grecji.

Najnowsze odkrycie w antycznym mieście Tenedos zostało dokonane przez zespół naukowców pod kierownictwem prof. Turana Takaoğlu z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Çanakkale Onsekiz Mart. Podczas prowadzonych w 2023 r. prac archeologicznych na terenie wiekowej nekropolii Bozcaady zostały odkryte liczne groby dziecięce. Naukowcy zwracają uwagę, iż dzieci te zmarły w bardzo młodym wieku, a także zostały pochowane zgodnie z różnymi odmiennymi praktykami pogrzebowymi. W grobowcach oprócz szczątek dzieci znajdowały się także różne przedmioty i dobra, które należały do nich i ich rodzin. Ich pochówki stanowiły zarazem groby słojowe, amforowe, jak i murowane, informuje portal „Arkeonews„.

Zdaniem archeologów najbardziej wyróżniającym się ze wszystkich grobów był grobowiec typu pithos, który powstał w VI wieku p.n.e. Z kolei w IV wieku p.n.e. został powtórnie wykorzystany jako miejsce pochówku. Wewnątrz drugiego, młodszego grobowca badacze odkryli sześć terakotowych figurek i igłę z brązu w kształcie końskiego kopyta. Znalezione statuetki przedstawiają: dwie tancerki, które noszą frygijskie nakrycia głowy, a także muzykantkę grającą na lirze oraz trzy stojące kobiety, ubrane we wschodnie stroje, które najprawdopodobniej nawiązywały do kultu greckiego boga wina Dionizosa.

Bezcenne zabytki zostały poddane procesom renowacji i konwersacji przez doktor Çilem Yavşan. Wraz z zakończeniem sezonu wykopalisk na wyspie Bozcaada znaleziska te zostały dostarczone do dyrekcji Muzeum Troi we wsi Tevfikiye. Zastępca kierownika wykopalisk, profesor dr Ömer Can Yıldırım, podkreślił znaczenie ostatnich odkryć dokonanych na terenie antycznego Tenedos. „Szczególnie ważne okazały się badania przeprowadzone na terenie nekropolii, gdzie odkryliśmy obszar nieznany wcześniej w literaturze archeologicznej, który okazał się miejscem pochówku dzieci. Wśród wielu grobów, które tutaj odkryliśmy, najbardziej wyróżnił się grobowiec typu pithos, który dostarczył nam wiele cennych danych archeologicznych” – powiedział badacz.

Następnie ekspert dodał: „Pierwszy pochówek powstał na Tenedos w VI wieku p.n.e., a drugi po upływie około 200 lat w IV wieku p.n.e., czyli w okresie późnoklasycznym. Kiedy spojrzymy na ogólną charakterystykę tych statuetek, a także sposób, w jaki są one ubrane, czy ich ogólne motywy, to wszystko to wskazuje, iż lokalne wierzenia panujące w tym okresie wiązały się z szacunkiem dla dzieci pochowanych w młodym wieku. Kiedy oceniamy te artefakty pod względem historycznym, to elementy takie jak ich cechy stylistyczne wskazują, że zostały one wyprodukowane około 2700 lat temu, a następnie umieszczone w grobach dzieci. Możemy też z całą pewnością powiedzieć, że stroje figurek są związana ze wschodnią kulturą frygijską, w szczególności kultem bogini Kybele, a także Dionizosa”.

Marcin Jarzębski