Najstarsze dzieło sztuki Eurazji pochodzi z Polski? Zaskakujące odkrycie naukowców
Polscy naukowcy dowodzą, że licząca 130 tys. lat kość niedźwiedzia, która została odkryta w 1953 r. jaskini w Dziadowej Skale w południowej Polsce, została celowo oznaczona nacięciami i może być jednym z najstarszych dzieł sztuki w Eurazji wykonanych przez neandertalczyków.
Cylindryczna kość niedźwiedzia ma prawie 11 cm długości oraz jest ozdobiona 17 równoległymi nacięciami w nieregularnych odstępach. Nowe badanie wykazało, że wzory na przedmiocie zostały wykonane przez neandertalczyków w trakcie jednego dnia. Co ciekawe za nacięcia najprawdopodobniej odpowiadała praworęczna osoba. Nacięcia są położone równoległe do siebie, ale nie są równomiernie rozmieszczone.
Rzeźbiona kość jest najstarszą znaną sztuką symboliczną wykonaną przez neandertalczyków w Europie na północ od Karpat. Daje ona naukowcom wgląd w zachowanie, funkcje poznawcze i kulturę dawno zmarłych kuzynów współczesnego człowieka, którzy żyli w Eurazji w okresie 400 000–40 000 tys. lat temu. „Jest to jeden z dość nielicznych neandertalskich przedmiotów o charakterze symbolicznym” – powiedział w rozmowie z „Live Science” Tomasz Płonka, profesor archeologii na Uniwersytecie Wrocławskim. „Te nacięcia nie mają żadnego utylitarnego uzasadnienia”. Dla przykładu, kość nie wydaje się być narzędziem ani przedmiotem o znaczeniu rytualnym.
Zaskakująca kość została odkryta po raz pierwszy w 1953 r. w jaskini w Dziadowej Skale w południowej Polsce. Początkowo sądzono, że jest to dokładnie kość niedźwiedzia. Naukowcy odkryli kość w 1953 roku w jaskini Dziadowa Skała w południowej Polsce i początkowo sądzili, że jest to żebro niedźwiedzia. Kość została wydobyta z warstwy datowanej na okres interglacjału eemskiego (130 000-115 000 lat temu), będącego jednym z cieplejszych okresów ostatniej epoki lodowcowej. Jednak zespół prof. Płonki odkrył, że kość ta w rzeczywistości stanowiła część lewej przedniej kończyny młodego niedźwiedzia, który był najprawdopodobniej niedźwiedziem brunatnym (Ursus arctos).
W nowym badaniu naukowcy zbadali kość za pomocą mikroskopu 3D i skanów tomografii komputerowej (CT), co umożliwiło im stworzenie cyfrowego modelu kości. Na jego podstawie naukowcy stwierdzili, iż ślady te wykazują kilka cech celowego działania. Na przykład, nacięcia były powtarzalne, co oznacza, że były wykonywane w podobny sposób: wszystkie one przedstawiały ten sam podstawowy kształt – chociaż różniły się nieco, jeśli chodzi o rozmiar. Nacięcia zostały również umieszczone na kości w ograniczony i usystematyzowany sposób. Te podobieństwa sugerują, że prehistoryczny artysta nie tylko bazgrał, ale mógł mieć zaawansowane zdolności poznawcze – napisali naukowcy w badaniu opublikowanym w czasopiśmie „Journal of Archaeological Science”.
Marcin Jarzębski
