Nowa klasyczna Vulpeculae 2021 badana przez naukowców

Astronomowie wykorzystali należącą do NASA satelitę Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) do obserwacji Vulpeculae 2021. Ta nowa klasyczna pozwoli lepiej poznać osobliwą naturę podobnych obiektów.

Nowa klasyczna to gwiazda doświadczająca nagłego wzrostu jasności, a następnie powoli powracająca do swojego pierwotnego stanu, co może trwać wiele miesięcy. Taki wybuch jest wynikiem procesu akrecji w bliskim układzie podwójnym zawierającym białego karła (WD) i jego towarzysza.

Typowe nowe klasyczne charakteryzują się szybkim wzrostem jasności optycznej aż do punktu szczytowego, po którym następuje powolny spadek. Jednak niektóre z nich wykazują bardziej złożone zachowanie niż standardowy wzorzec „szybki wzrost-płynny spadek”.

Nowa klasyczna Vulpeculae 2021 (w skrócie V606 Vul) to jedna z takich erupcji, która odbiega od tradycyjnego modelu. V606 Vul została wykryta 16 lipca 2021 r., dziewięć dni przed rozpoczęciem obserwacji TESS. Astronomowie pod kierownictwem Kirilla Sokolovsky’ego z Uniwersytetu Illinois w Urbana-Champaign postanowiła tą nowę klasyczną za pomocą TESS, mając nadzieję, że odkryją jej tajemnice. Badanie zostało oblikowane w serwisie arXiv.

Obserwacje TESS objęły pierwszy z dwóch pierwotnych szczytów po erupcji Vulpeculae 2021. Krzywa blasku pokazała, że nowa klasyczna osiągnęła swoją najjaśniejszą wizualną wielkość podczas drugiego maksimum, które miało miejsce 64 dni po erupcji.

Analizując krzywą blasku, astronomowie odkryli okresowe wahania, z okresem około 3,06 godziny i średnią amplitudą międzyszczytową 0,01 mag, które trwały nieprzerwanie, z wyjątkiem sytuacji, gdy nowa znajdowała się w odległości 1 mag od szczytowej jasności optycznej. Zidentyfikowano również mini-rozbłyski o amplitudzie międzyszczytowej do 0,5 mag. Pojawiały się one w pozornie przypadkowych momentach w serii jednej lub więcej i były oddzielone okresami spoczynku niezakłóconych wahań okresowych.

Obserwacje wykazały, że wahania okresowe zniknęły, gdy V606 Vul osiągnęła szczytową jasność optyczną. Astronomowie zakładają, że wahania te wynikały z asymetrii azymutalnej fotosfery obejmującej podstawowy układ podwójny. Nie wykluczają jednak innych wyjaśnień, takich jak asymetria temperatury fotosfery.

Naukowcy twierdzą, że ich badanie było pierwszym wykorzystaniem fotometrii TESS do badania erupcji nowych. Podkreślili również, jak pomocny może być TESS w badaniu zachowania tych obiektów.

Emil Gołoś