Prehistoryczne kajaki z jeziora Bracciano ujawniają historię handlu w neolicie

We Włoszech podwodni archeolodzy znaleźli pięć prehistorycznych kajaków. Znajdowały się one w zatopionej neolitycznej wiosce znanej jako La Marmotta, której ruiny są położone na dnie jeziora Bracciano w gminie Anguillara Sabazia, około 30 kilometrów na północny zachód od Rzymu. Badacze podkreślają, iż zidentyfikowane łodzie wiosłowe, jak na okres w którym powstały, były bardzo zaawansowane technicznie. Niezwykły charakter tego znaleziska ma również związek z tym, iż ujawniło ono, że ponad 7 tys. lat temu ludność neolityczna Półwyspu Apenińskiego swobodnie żeglowała na kajakach – niezależnie, czy to na wodach jezior, rzek, czy mórz.

Badanie opisujące zaskakujące odkrycie zostało opublikowane w czasopiśmie naukowym „PLOS ONE”. Neolityczny skarb znajdował się w pradawnej wiosce La Marmotta, która niegdyś była małą wioską położoną nad jeziorem Bracciano, ale wraz z podnoszeniem się poziomu wody tego zbiornika znalazła się ona całkowicie pod wodą. Jej ruiny znajdują się na głębinach w odległości 300 metrów od najbliższej linii brzegowej. Jednym z najbardziej znaczących elementów odkrycia jest to, iż ujawniło ono, że technologia żeglarska w epoce kamienia była na dużo wyższym poziomie niż do tej pory uważano, informuje portal „Arkeonews„.

Znalezione w zatopionej osadzie La Marmotta kajaki powstały w VI tysiącleciu p.n.e., gdzieś pomiędzy 5700 a 5100 rokiem p.n.e. Są to najstarsze łodzie wiosłowe zidentyfikowane w Italii. Jakość i złożoność tych prehistorycznych łodzi sugeruje, że w późnej epoce kamienia nastąpiło kilka znaczących postępów w żeglarstwie, które utorowały drogę do rozprzestrzeniania się najważniejszych cywilizacji starożytnego świata. Autorzy badania zauważają, że rozprzestrzenianie się kultur neolitycznych w Europie odbywało się głównie wzdłuż wybrzeży Morza Śródziemnego.

„Wiele najważniejszych cywilizacji w Europie powstało właśnie na wybrzeżach Morza Śródziemnego. Fenicjanie, Grecy, Rzymianie i Kartagińczycy korzystali z tego praktycznie zamkniętego morza, aby szybko przemieszczać się wzdłuż jego wybrzeży i między wyspami” – stwierdzili naukowcy. Rozwój społeczności neolitycznych na obszarach przybrzeżnych basenu Morza Śródziemnego przypada na lata pomiędzy 9500 a 9000 r. Do atlantyckiego wybrzeża Portugalii neolityczni rolnicy dotarli około 5400 roku p.n.e.

„Oczywistym faktem jest, że Morze Śródziemne już w epoce kamienia musiało być często wykorzystywane do podróży, ponieważ łodzie umożliwiały szybkie przemieszczanie się ludności, zawiązywanie kontaktów i wymianę towarów” – twierdzą autorzy badania. Specjaliści stwierdzili również, że powszechna wiedzą archeologiczną jest to, iż morskie powiązania handlowe istniały w basenie Morza Śródziemnego w okresie neolitu, ale do tej pory nie było jasne jak dokładnie biegli w radzeniu sobie z falami byli ówcześni prehistoryczni żeglarze. Próbując rozwikłać tę zagadkę eksperci przeanalizowali pięć wykopanych z dna jeziora Bracciano kajaków.

W trakcie tej analizy Juan F. Gibaja i jego współpracownicy zapewnili nowy wgląd w historię żeglugi morskiej na Morzu Śródziemnym w epoce prehistorycznej. Badanie wykazało, że łodzie te powstały z wydrążonych drzew (czółna) gdzieś pomiędzy 5700-5100 r. p.n.e. Nie zostały one jednak skonstruowane z jednego typu drzewa, ale aż czterech jego rodzajów –jak podkreślili specjaliści cecha ta szczególnie wyróżniła to odkrycie na tle podobnych znalezisk w innych miejscach basenu Morza Śródziemnego. Łodzie te zawierały także zaawansowane techniki konstrukcyjne, takie jak poprzeczne wzmocnienia.

Marcin Jarzębski