Prehistoryczne pomniki z Baltinglass. Wierzono, że prowadzą do zaświatów

Podczas badań archeologicznych w miejscowości Baltinglass w Irlandii odkryto pozostałości setek nieznanych wcześniej zabytków. Pięć z tych obiektów zostało uznanych przez ekspertów za „niezwykle rzadkie” prehistoryczne konstrukcje, w których kiedyś mogły znajdować się tajne „trasy zmarłych”, które zgodnie z wierzeniami żyjących wówczas ludzi miały prowadzić do zaświatów.

W wyniku prac archeologicznych, którymi kierował dr James O’Driscolla z Uniwersytetu w Aberdeen, a które to były wspierane przez Wspólnotowy Fundusz Ochrony Zabytków i Radę Hrabstwa Wicklow, został odkryty szereg tajemniczych prehistoryczny pomników i innych konstrukcji. Struktury te zostały zidentyfikowane przez badaczy za pomocą technologii LiDAR. Ta zawansowana technika badawcza umożliwiła wygenerowanie bardzo szczegółowych trójwymiarowych modeli terenu miasteczka Baltinglass, które znajduje się w hrabstwie Wicklow, w południowo-wschodniej Irlandii.

Baltinglass słynnie z tego, iż jest wręcz wprost usiane prehistorycznymi pozostałościami. Jak udowadniają badacze, pomimo tego bez technologii LiDAR nie byłoby możliwe odkrycie tych wszystkich zabytków, które w tym miejscu niedawno zostały odsłonięte, gdyż fragmenty te pradawnych budowli w większości zostały w znaczący sposób zniszczone na skutek m.in. porki terenu. Wyniki badania zostały opublikowane w czasopiśmie „Antiquity”.

Obszar badany przez naukowców był zamieszkany w okresie wczesnego neolitu, który przypada na okres od około 3700 r. p.n.e., oraz w czasach od środkowej do później epoki brązu, co odpowiada latom od 1400 do 800 r. p.n.e. Do tej pory jednak było niewiele dowodów, które potwierdzałyby hipotezę o stałym zasiedleniu tego miejsca przez aż 2 tys. lat w okresie określanym jako środkowy neolit.

Według głównego autora badania, doktora O’Driscolla,  odkryte w tym miejscu prehistoryczne pomniki są szczególnie godne uwagi, ponieważ obalają dominujący do tej pory pogląd zgodnie z którym tereny dzisiejszego Baltinglass miały zostać porzucone przez nieznane z nazwy społeczności ludzkie na okres 2 tys. lat, a na przybycie nowych mieszkańców trzeba było czekać aż do późnej epoki brązu. Wyniki najnowszych badań jasno dowodzą,  że pomiędzy wczesnym neolitem a późną epoką brązu region ten był stale zamieszkany i miał ważne znaczenie rytualne, czego najlepszym dowodem są odkryte w Baltinglass pomniki.

Zdaniem naukowców, zabytki te służyły upamiętnianiu ważnych zjawisk astronomicznych i pogodowych, takimi jak chociażby przesilenie czerwcowe, czy zimowe. Pomniki były rozmieszczone w krajobrazie tego miejsca w taki sposób, aby pokrywały się one z miejscami pochówki i cyklicznymi ruchami Słońca. Według dr O’Driscolla ustawienie tych struktur miało także związek z wiarą w podróż zmarłych, którzy mieli wznosić się do nieba oraz pozostawiać po sobie namacalny ślad łączący ich ze światem ich przodków po drugiej stronie.

Marcin Jarzębski