Tajemniczy starożytny cmentarz odkryto w pobliżu Arktyki

Na południe od koła podbiegunowego, w lasach północnej Finlandii, odkryto starożytny cmentarz. Groby wykopane w piaszczystej równinie okazały się jednak puste.

Miejsce znane jako Tainiaro, zostało odkryte 60 lat temu i od tego czasu cel jego powstania pozostawał tajemnicą. Jednak po przeprowadzeniu kompleksowej analizy tego miejsca, naukowcy ustalili, że jest to prawdopodobnie rozległy cmentarz łowiecko-zbieracki sprzed około 6500 lat. Badanie na ten temat opublikowano na łamach Antiquity.

„Tak duży cmentarz w tej szerokości geograficznej niekoniecznie pasuje do wcześniejszych wyobrażeń o prehistorycznych zbieraczach w tym regionie” – powiedzieli naukowcy z fińskiego Uniwersytetu w Oulu.

Podczas wykopalisk przeprowadzonych w 2018 r. i analizy archiwalnych prac terenowych, badacze zidentyfikowali szacunkowo od 115 do 200 dołów. Większość z nich miała kształt prostokąta o wymiarach około 2 m długości i 80 cm głębokości. Jednak wewnątrz nie znaleziono żadnych ludzkich szczątków, ale zlokalizowano tysiące artefaktów, w tym ceramikę, ochrę i spalone kości zwierząt.

Aki Hakonen, jeden z autorów badania, powiedział, że wśród znalezionych przedmiotów były również umiejętnie wykonane dłuta i „kamienie o rozmiarach dłoni, które można było przekształcić w mniejsze narzędzia z ostrzami”.

Porównując te doły z innymi znaleziskami archeologicznymi z epoki kamienia, naukowcy doszli do wniosku, że były to prawdopodobnie miejsca pochówku używane przez wędrujące ludy, które żerowały, polowały i łowiły ryby w regionie.

„Naszym zdaniem Tainiaro należy uznać za cmentarzysko, mimo że w Tainiaro nie zachował się żaden materiał szkieletowy” – stwierdzili naukowcy.

Ich wnioski komplikują jednak ślady spalonego materiału znalezione wewnątrz niektórych dołów, co sugeruje, że mogły to być paleniska. Ślady zwęglonego materiału były jednak niewystarczające by udowodnić zaproponowaną teorię. Odkrycie to wskazuje jednak na możliwość, że miejsce to nie było wykorzystywane wyłącznie do grzebania zmarłych.

„Rzeczywiście, ostatnio argumentowano, że mezolityczne miejsca dla zmarłych były również miejscami dla żywych, a niektóre miejsca wcześniej interpretowane jako cmentarze były w rzeczywistości miejscami zamieszkania z pochówkami wykopanymi pod domami” – stwierdzili naukowcy.

Mając na uwadze tę możliwość, naukowcy stwierdzili, że Tainiaro nie powinno być uważane za miejsce o jednym celu. Gdyby było ono wykorzystywane, przynajmniej częściowo jako miejsce pochówku, znalazłoby się wśród największych cmentarzysk z epoki kamienia w północnej Europie. Sama Finlandia ma ponad 200 miejsc pochówku z epoki kamienia, z których większość jest niezwykle mała.

Stanowisko Tainiaro jest szczególnie zdumiewające, ponieważ znajduje się w nieprzyjaznym regionie subarktycznym z obfitymi zimowymi opadami śniegu i temperaturami spadającymi poniżej -10° Celsjusza.

Emil Gołoś