Teleskop ALMA odkrywa sekrety umierających gwiazd
Astronomowie za pomocą teleskopu ALMA w Chile, rozwikłali kosmiczne tajemnice umierającej gwiazdy. Ujawnili skomplikowany niebiański taniec ukształtowany przez niezwykłą chemię czerwonego olbrzyma.
Badanie, opublikowane w Nature Astronomy, opisuje niezwykłą orbitę chłodnego czerwonego olbrzyma, zrzucającego swoje zewnętrzne warstwy, tworząc wiatr gwiezdny, kończąc swój żywot.
Podczas poznawania końcowych etapów życia gwiazdy, naukowcy natknęli się na nieoczekiwane emisje molekularne po jednej stronie gwiazdy, kosmiczną anomalię wskazującą na zaangażowanie gorętszej gwiazdy towarzyszącej.
Główny autor badania, dr Taïssa Danilovich, stypendystka Australijskiej Rady ds. Badań Naukowych (ARC) DECRA ze Szkoły Fizyki i Astronomii Uniwersytetu Monash, powiedziała: „Kiedy zauważyliśmy osobliwą emisję azotku krzemu po jednej stronie, wiedzieliśmy, że dzieje się coś niezwykłego”.
Ten kosmiczny spektakl ma miejsce w układzie W Aquilae, gdzie umierającej gwieździe towarzyszy druga, podobna do Słońca, której żywot wciąż się nie zakończył. Do tej pory zawiłości orbit gasnących gwiazd pozostawały owiane tajemnicą. Astronomowie przewidywali tylko, że te kosmiczne olbrzymy umierając wciąż są w ruchu przez wiele lat. Najnowsze wyniki badań dostarczają oszałamiającej odpowiedzi – wysoce eliptyczna orbita, zajmująca około tysiąclecia, aby ukończyć jeden hipnotyzujący cykl śmierci gwiazdy.
Zespół badawczy wykorzystał symulacje hydrodynamiczne do poznania wpływu wiatru gwiezdnego wytwarzanego przez umierającą gwiazdę na podobnego do Słońca towarzysza.
Wcześniej astronomowie wizualizowali orbity umierających gwiazd jako koncentryczne pierścienie, gdy patrzy się na nie z boku. Wzory te nie były tylko teoretyczne, został potwierdzone dzięki danym pozyskanym z ALMA. Informacje zostały uzupełnione o obserwacje z instrumentu SPHERE na Very Large Telescope (VLT) Europejskiego Obserwatorium Południowego i Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Dzięki temu zespół mógł odkryć tajemnice gwiezdnych ruchów.
W badaniu pierwszy raz wykorzystano teleskop ALMA do wykrywania śladów chemicznych pozostawionych przez gwiazd, które zostały już wcześniej odkryte. Dzięki temu narzędziu możliwe będzie wykrycie towarzyszy umierających gwiazd ukrytych wśród kosmicznego pyłu i wiatru.
W galaktyce, w której prawie połowa gwiazd takich jak Słońce istnieje w parach lub trójkach, badania te stanowią kamień milowy w zrozumieniu, w jaki sposób gwiezdni towarzysze kształtują losy swoich niebiańskich sąsiadów.
Emil Gołoś
